Rens van der Vorst
Digitale
Gremlins
Wil jij je onttrekken aan de greep van het algoritme? Slimmer googelen, Netflixen, bestellen, twitteren en sociale media gebruiken? Betere technologie? Niet langer passief toekijken maar actie ondernemen? Sluit je dan aan bij het leger digitale gremlins. Bestel nu alvast het boek. Lees over onze missie. Leer wat een digitale gremlin precies is. Bekijk voorbeelden van slimme sabotages of bedenk er zelf één!
Samen pakken we de controle terug en maken we de wereld steeds een beetje beter.
Slimme Sabotages
Om je te onttrekken aan de greep van het algoritme
Inschrijven boek
Digitale Gremlins ligt in de winkel.
Online en – vooral – in je eigen boekhandel.
Maar, je kunt ook een gesigneerde versie aanvragen.
Vul je gegevens in en je ontvangt een betalingsverzoek (€25,- boek en verzenden).
Na betaling wordt het boek direct verzonden.
Digitale Gremlins is heerlijk geschreven, grappig, schurend en uiterst belangrijk.
Lezers over Rens’ vorige boek
‘Vernuftige invalshoeken die je laten lachen en confronterend zijn.’
‘Honderd keer de draak steken met technologie, terwijl we ook aan het denken worden gezet.’
Digitale Gremlins
Ontketen het beestje in jezelf en verbeter onze wereld
Missie
Digitale technologie heeft ons leven een stuk gemakkelijker gemaakt. Maar de laatste jaren wordt steeds duidelijker welke prijs we daarvoor betalen. Het wordt er met al die digitale technologie namelijk lang niet altijd leuker, gezelliger of spontaner op. Eigenlijk helpen we vooral de grote technologiebedrijven aan nog meer geld, macht en data.
Moeten we dan machteloos toekijken? Zeker niet! Je hoeft alleen maar de digitale gremlin in jezelf wakker te kussen. Een gremlin saboteert het systeem. Een beetje. Op een slimme manier.
Als digitale gremlin kun je slimmer googelen, Netflixen, bestellen, twitteren en sociale media gebruiken.
Wil jij je beter voelen over je gebruik van digitale technologie?
Wil jij technologie waarin onze waarden centraal staan?
Wil jij niet langer passief toekijken maar actie ondernemen?
Sluit je dan aan bij het leger digitale gremlins. Samen maken we de wereld steeds een beetje beter.
Gremlins weten
Gemak dient de mens, maar steeds vaker dient gemak vooral de belangen van een technologiebedrijf.
Wat is een digitale gremlin?
Je hebt de missie gelezen en nu wil jij natuurlijk ook de digitale gremlin in jezelf ontketenen. Top! Maar voor je helemaal los gaat, is het belangrijk om te begrijpen wat een digitale gremlin precies is. De definitie luistert namelijk heel nauw. Daar gaan we.
Een digitale gremlin:
- Begrijpt precies wat het idee is achter een digitale technologie. Wat zijn de drijfveren, verdienmodellen en waarden?
- Gebruikt die informatie voor kleine, slimme sabotages die een positieve impact hebben op hoe de digitale technologie werkt of hoe mensen ermee werken;
- Vindt dat hartstikke leuk om te doen;
- Doet alleen dingen die weinig tot geen moeite kosten;
- Heeft weinig tot geen technische kennis nodig;
- Doet niets illegaals;
- Voelt zich meteen beter door de acties;
- Weet dat de acties, zeker als veel digitale gremlins ze uitvoeren, de kans vergroten op betere digitale technologie of een betere wereld.
Een echte gremlinactie, een echte slimme sabotage voldoet aan alle bovenstaande vereisten. Denk jij er één te weten, deel ze dan met ons, maar stel jezelf eerst deze zeven vragen of check de voorbeelden hieronder.
Google
Aan wie vertel jij als eerste dat je jeuk in je schaamstreek hebt?
QR - Codes saboteren
Een triest voorbeeld van de oprukkende efficiency-cultus is het digitaal bestellen via een ‘bestel-QR-code’. Je weet wel, je krijgt geen menu meer, er is geen ober meer, maar je moet een QR-code scannen op het terras.
QR-codes slaan de plank mis. Immers, de essentie van het terrasritueel is juist dat het niet efficiënt is. Een terras is om te onthaasten. Om even lekker te kletsen met de serveerster.
Daarom nemen digitale gremlins altijd een zwarte markeerstift mee naar terras. Een paar vakjes van de QR-code inkleuren is voldoende. En het hoeft niet stiekem. Er is toch geen ober om je in de gaten te houden.
Op een dag word je wakker met een ondraaglijke jeuk in je schaamstreek. Aan wie vertel je dat? Aan je partner? Je moeder? Je huisarts? Of toch eerst aan Google?
Waarschijnlijk Google. Google kent onze allerdiepste geheimen, maar een digitale gremlin vindt dat Google daar helemaal niets mee te maken heeft. Daarom stellen digitale gremlins alleen indirecte vragen aan Google. Bijvoorbeeld op: ‘Een vriend van mij heeft jeuk in zijn kruis.’ Of: ‘Mijn neef denkt dat hij een micropenis heeft.’
Je wordt beloond met dezelfde antwoorden. Alleen ben jij de enige die er wijzer van wordt. Google tast in het duister.
Communiceer!
Als je iets online bestelt, volgt een berg aan appjes en mailtjes. Rens, we zijn onderweg. Rens, ben je thuis? Rens, heb je een minuutje? Het is gepersonaliseerd, maar niet persoonlijk. Het voelt opdringerig en een beetje eng zelfs. Waar ligt precies de grens tussen customer intimacy en stalking?
Digitale gremlins spelen daarom het spel mee. Alles wordt beantwoord. Een mail met: ‘We zijn bezig voor je in het magazijn,’ wordt onmiddellijk gevolgd door: ‘Gebruiken jullie een rode heftruck?’
Digitale gremlins mailen terug. Appen terug. Vragen door. Stellen tegenvragen. Bedanken ze voor hun informatie. Bedanken ze voor hun bedank-mails. Tot de webshop vraagt of ze daarmee willen stoppen, of, als we het allemaal doen, ze er zelf mee stoppen.
Zing mee!
Superirritant als iemand een concert aan het filmen is. Zeker als het om een groot model smartphone gaat. Natuurlijk kun je iemand daarop aanspreken, maar mensen die uitgebreid optredens filmen, zijn meestal niet voor rede vatbaar.
Gelukkig is er een andere oplossing: geef de digitale gremlin in jezelf de ruimte. Buig voorover, leun naar de filmer en zing keihard mee. Dat is lekker en je maakt de opname meteen waardeloos. Filmers weten dat.
Wanneer er later teruggeluisterd wordt, hoor je het meezingen boven alles uit. Geen Ed Sheeran maar de digitale gremlin. Deel dat maar in je WhatsAppgroepje. Kansloos.
Zeker weten dat ze stoppen met filmen.
Eén Netflix profiel
Er zit een groot verschil zit tussen wat we doen en wat we willen doen. Dat verschil maakt de aanbevelingen van Netflix waardeloos. Stel dat ik Peaky Blinders heb zitten bingen, terwijl ik eigenlijk van plan was om een documentaire over klimaatverandering te kijken, denk je dan dat Netflix mij als volgende die documentaire adviseert? Nee hè? Zou ook een beetje eng zijn.
Daarom delen digitale gremlins met zijn allen één Netflixprofiel. Eén profiel, dat de aanbevelingsalgoritmes overgiet met een cocktail van tieten-schieten-helikopters, romantiek én Barbie.
Succes daarmee, Netflix.
#digitalegremlins
deel ze met ons en verbeter de wereld
Contact
Je kunt op twee manieren jouw gremlinacties aan ons doorgeven. Je kunt iets posten op de socials met #digitalegremlins of je kunt dit formulier gebruiken. Wil je iets anders aan ons vertellen, dan mag dat natuurlijk ook, dus daar is het formulier ook voor bedoeld.
Digitale gremlins kunnen ook naar je toe komen.
Je kunt Rens boeken als spreker of je kunt afspraken maken over een hackathon waarin we samen met jou op zoek gaan naar de allerbeste gremlinacties. Gebruik daarvoor ook gerust ons prachtige formulier.
Gremlinacties
Slimme sabotages om de macht van Big Tech te breken
LUL van der Vorst
Gepersonaliseerd is iets anders dan persoonlijk. Een bezoeker van een presentatie irriteerde zich daaraan en vertelde mij een idee, dat ik uiteraard meteen uitvoerde. Ik bestelde bij Coolblue een fietsje als lul van der Vorst.
Coolblue stuurde onverstoorbaar mails met ‘Hallo Lul, we zijn voor je aan het werk?’ of ‘Hallo Lul, zou je ons aanbevelen?’ Ik mailde terug met de vraag of ze alstublieft willen ophouden om mij lul te noemen.
Als iedereen dat doet, misschien dat ze dan ophouden met al die nep-familiaire mailtjes.
Zara Hertenkamp
Annet Hertenkamp bestelt heel vaak kleren in een webshop, maar op een speciale manier. Bestelt ze bij de Zara, dan bestelt ze als Zara Hertenkamp. Bestelt ze bij de H&M, dan bestelt ze als H.M. Hertenkamp.
Op die manier weet ze altijd, als ze maanden later SPAM krijgt van een obscuur bedrijf (beste Zara Hertenkamp u heeft prijs), wie de gegevens heeft doorverkocht.
En als iedereen dat zou doen, is het snel afgelopen met doorverkopen.
Sushi - Encore
Een keurige man uit Den Haag vertelde dat hij zich irriteerde aan de onpersoonlijke, onnodig bestel-QR-code in zijn favoriete Sushi-restaurant. Deze meneer maakte daarom een foto maken van de QR-code en bestelde een paar dagen later, thuis, opnieuw van alles. Dat vond hij een fijn idee, dat iemand een niet bestelde een enorme sushi-boot uitgeserveerd krijgt (bij voorkeur met feestkandelaars erin).
Als veel mensen dat zouden doen, is dat ook een manier om de Horeca-QR-code terreur te beëindigen.
Ik denk aan je schat
Een Belgische deelnemer aan een workshop vertelde dat hij de hele dag met zijn lief appte. Het gevolg was niet alleen dat hij overdag steeds gestoord werd in zijn werk, maar veel erger nog, in de avond hoefde hij zijn vrouw niet meer te vragen: hoe was je dag. Dat wisten ze al van elkaar.
Dus besloten ze elkaar overdag alleen nog bij nood te appen, en als bijkomend voordeel bleef WhatsApp met lege handen achter.
Snappie
Een vrouw vertrouwde mij toe dat ze moe werd van haar man met zijn ‘fantastische’ muzieksmaak. Als hij het jaar overzicht kreeg van Spotify deelde hij dat met iedereen, en luisterde hij wekenlang naar datgene waar hij het hele jaar naar luisterde (Indie rock). Dus installeerde de vrouw Spotify op de tablet van dochterlief (4) en zij infecteerde de account van manlief met uren en uren Snappie.
Het gevolg was dat de man zijn jaaroverzicht niet meer deelde en Spotify verward achterbleef!
Timelapse
Lerares Duits Miriam heeft leerlingen die tijdens het leren een timelapse maken met hun mobiele telefoon. Na een uur leren, spelen ze de timelapse af en zien ze hun eigen voortgang. Die delen ze met vrienden. Dat motiveert. Daarnaast kunnen ze hun telefoon niet gebruiken tijdens de timelapse. Dat studeert geconcentreerder en je onttrekt je aan het algoritme dat steeds om aandacht vraagt!
De klassieker
Supermarkten verdienen meer dan genoeg en dan willen ze ook nog je data voor een beetje korting. Wissel daarom constant van bonuskaart. Het internet (Reddit, bijvoorbeeld) staat vol met foto’s van bonuspassen. Print ze uit, zet ze op je telefoon, wissel ze af en pak die korting, terwijl je er helemaal niets voor teruggeeft!
LinkedIn Spam
Een data-engineer krijgt de hele dag banen aangeboden op LinkedIn, maar meestal van ‘bots’. Daarom staat in de eerste regel van zijn profiel dat iedereen die hem een baan aanbiedt, moet beginnen met een heel specifiek woord (‘nucleosynthesis’). Staat dat woord niet in de eerste zin van het aanbod, weet de data-engineer dat hij niet verder hoeft te lezen.
Het Hongerschort
Na een conferentie vertelde een bezoeker mij dat hij zich irriteerde aan gepersonaliseerde producten, omdat zijn persoonlijke foto’s van zijn geliefde, werden geproduceerd in een onpersoonlijke, liefdeloos systeem. Daarom bestelt hij regelmatig de meest verschrikkelijke producten, zoals het schort op deze foto, en daarna confronteert hij de bedrijven met zijn kleine museum van de wansmaak. Vooralsnog zonder resultaat!
De achtergrondleerling
Een nogal saaie leraar Latijn verplichtte de hele klas om zijn camera aan te zetten tijdens online lessen. Op initiatief van één leerling, die online lessen verafschuwde besloot de hele klas om foto’s van zichzelf als achtergrond te gebruiken en zelf niet voor de camera te gaan zitten. Elke keer zat er een hele klas vol doodstille leerlingen. Sommige schommelden een beetje, omdat handige leerlingen een GIFje of Video van zichzelf als achtergrond gebruikten. Wekenlang reageerde de leraar niet, tot hij ermee geconfronteerd werd. Toen waren de online lessen snel voorbij.
Fake nachtclubs
Sommige mensen irriteren zich aan (Google) reviews. Ze zorgen ervoor dat iedereen naar hetzelfde restaurant gaat, dat hetzelfde serveert op dezelfde manier. De algoritmische mars naar het gemiddelde. Of ze zorgen ervoor dat horecagelegenheden meer bezig zijn met hun online profiel dan met hun offline service. Dirk maakte daarom twee fake nachtclubs aan met ronkende reviews. Als veel mensen dat doen, worden systemen onbetrouwbaar, en dat, zorgt er weer voor, dat het misschien allemaal beter wordt!
De zesde vinger
Een mooie digitale gremlin is de zesde vinger. Perfect voor mensen die inbreken, vreemdgaan, spijbelen of demonstreren en dan geloofwaardig kunnen ontkennen. Nee hoor, die foto is nep, gemaakt door AI, kijk maar naar de handjes.
Kapstokmensen
Sommige mensen gebruiken jou alleen maar als een kapstok om hun eigen verhaal aan op te hangen! Dus als jij mailt wie kan mij helpen om de les over te nemen, reageren ze met: ik niet, ik heb een bruiloft in Ibiza. Totaal overbodig, en irritant, maar met ChatGPT en deze prompt, geef je daar zo weer een antwoord op.
De prompt is: ‘reageer op met de mindset: how can I make this about me.’ Werkt perfect. Kijk maar. En zo doet CHATGPT ook eens wat nuttigs.
Fake stopcontact
Erger jij je ook aan mensen, die overal hun smartphone aan de oplader leggen? Zodat jij goed moet opletten, dat je je nek niet breekt over het struikeldraadje, mensen in de weg zitten én, misschien nog wel het ergste, iedereen weer diep in zijn telefoon gedoken zit?
Koop dan een paar levensechte stickers van stopcontacten (je vindt ze eenvoudig online) en plak ze op zuilen en tegen muren in schoolgebouwen, bibliotheken, restaurants en vliegvelden.
Superleuk, en als iedereen het doet, worden (hopelijk) meer en meer mensen bewust van hun afhankelijkheid van technologie.
Lesgeven op Pornhub
Een Taiwanese wiskundeleraar maakte uitlegvideo’s en postte die op YouTube, alleen zijn studenten keken er niet naar. Na kort onderzoek besefte hij dat de reden was, dat zijn studenten op Pornhub zaten, en dus besloot hij daar zijn video’s te posten.
Briljant, de relatie van zijn studenten met Pornhub verbeterde meteen (nee, mam, ik ben geen porno aan het kijken, ik ben aan het studeren) en als iedereen dit zou doen, dan zou Pornhub ook in de problemen komen.
Mooi detail, de leraar omzeilde de controle-algoritmes van YouTube door studentes te vragen om het bord uit te vegen.
Digitale Gremlins
© Copyright 2024 Rens van der Vorst