Van staatsman Rutte tot pijnlijk Kamerdebat
De Coronacrisis vergt ontzettend veel van bijna iedereen. Van zorgmedewerkers tot politieagenten en van ondernemers tot politici. Ook deze laatste groep is in een nieuwe wereld terecht gekomen waarin de normale politieke tegenstellingen er opeens niet meer toe doen. Dit betekent ook dat politici anders moeten gaan spreken. Hoe brachten ze het er vanaf de afgelopen dagen?
Rutte als staatsman tijdens zijn toespraak
Rutte beet het spits af tijdens zijn unieke toespraak op televisie. Voor het eerst sinds 1973 richtte een Nederlandse minister-president zich rechtstreeks tot de bevolking. En hij deed het ijzersterk. In de Telegraaf mocht ik er al een korte analyse over geven. Hier zat een staatsman met een hele pijnlijke maar duidelijke boodschap. Het probleem en de keuzemogelijkheden werden op hoofdlijnen helder uitgelegd. Zonder retorische franje maar wel met de juiste dosis empathie. Het doel: laten landen dat wij als land echt in een ongekende crisis zitten en tegelijkertijd vertrouwen geven, werd heel goed bereikt.
Het begrip ‘groepsimmuniteit’
Achteraf is er veel debat geweest over het begrip ‘groepsimmuniteit’ dat Rutte in zijn speech gebruikte. Was hij wel duidelijk genoeg geweest hierover en maakt het kabinet met ‘optie 1’ wel de juiste keuze? Dat debat is onvermijdelijk want bij iedere keuze die nu gemaakt wordt is het de vraag of het de juiste is. Maar de toespraak van Rutte gaf in ieder geval goed de hoofdrichtingen aan waarbinnen we kunnen kiezen. Dat gaf helderheid.
Leren spreken als Rutte?
Wil jij leren spreken met de overtuigingskracht van Rutte? Iedereen kan zijn overtuigingskracht vergroten. Jij kan dat doen door je in te schrijven voor de 5 gratis overtuigtips van het Nederlands Debat Instituut. De komende dagen ontvang je 5 video’s met de meest praktische handvatten uit onze trainingen.
Geen debat van politieke tegenstellingen
En dan het Kamerdebat van gisteren. Dat was tegelijkertijd hoopgevend, soms verwarrend en af en toe tenenkrommend. De hoop zat hem in het feit dat het voor bijna alle partijen duidelijk was dat dit geen debat van politieke tegenstellingen moest zijn. Die zijn in deze crisis totaal niet relevant. De hele Kamer strijdt voor exact hetzelfde doel en dat doel is glashelder: zo min mogelijk slachtoffers. Er werd door de meeste partijen dan ook vooral constructief meegedacht. Wel kritische vragen maar oprechte vragen. Elkaar proberen te helpen met ideeën en informatie en tegelijkertijd elkaar scherp houden.
Tenenkrommend gedrag van Wilders & Baudet
Het was tenenkrommend omdat twee politici een duidelijke uitzondering vormden op de regel. Geert Wilders en Thierry Baudet. Het gaat mij hierbij niet om de kritiek die ze hadden. Het is juist goed dat er twee deelnemers aan het debat waren die een duidelijke andere mening hadden. Dat houdt iedereen scherp. De irritatie zit hem in de vorm waarop de kritiek gebracht werd. Beide mannen maakten het continu partijpolitiek en ook persoonlijk. “Rutte laat doelbewust meer mensen sterven”, “Rutte loopt de afgelopen weken steeds achter de feiten aan”, “het is een schande dat de VVD in het verleden bezuinigd heeft op ziekenhuizen”, “Wij zijn de gekke Henkie van Europa”. En zo kan ik nog even doorgaan. Wilders en Baudet bleken, in tegenstelling tot de rest, niet in staat om uit de normale groef te stappen en te doen wat nodig is op dit moment: samen nadenken over oplossingen.
Wat wordt er bedoeld met ‘lockdown’
Tot slot de verwarring. Die zat hem tijdens het hele debat in het begrip ‘lockdown’. Dat is waar de PVV en FvD voor pleiten (en nogmaals: dat is prima). Maar voor iedereen bleef onduidelijk wat precies bedoeld wordt met een lockdown. Het klinkt daadkrachtig en sterk maar wat is het? Feitelijk zitten wij al voor 90% in een lockdown. Wat kun je nog meer bedenken en wat voegt het toe? Zelfs een aantal deskundigen die rondom het debat hun mening gaven waren niet eensgezind over wat een lockdown precies is. Kortom: dit is een voorbeeld van het gebruik van een woord in een debat dat lekker bekt maar op zichzelf weinig toevoegt. Veel interessanter is het om te debatteren over de concrete maatregelen die een lockdown inhouden. Overigens is dat niet alleen de schuld van Wilders en Baudet. De rest had hen er kritischer op kunnen bevragen.
Wat komt er na het pijnlijke debat?
Er zal de komende tijd nog veel gesproken en gedebatteerd worden door politici, deskundigen en andere betrokkenen. Mijn hoop is dat dit debat zo scherp mogelijk op de inhoud wordt gevoerd met het gezamenlijk doel steeds voor ogen. En dat het uit de dagelijkse politieke strijd wordt gehouden. Het gaat hier niet om links of rechts, progressief of conservatief. Het gaat hier letterlijk om leven en dood.
Wil jij meer lezen over debatteren of analyses van debatten? Neem dan een kijkje in onze bibliotheek, hier vind je onder andere het artikel : ‘Overtuigingskracht: een onmisbaar leiderschapsinstrument’.
Dit artikel is reeds ook verschenen op NPO Radio 1.
