‘Regels waren aan hem totaal niet besteed’: studenten klaagden al in 2010 over KU Leuven-professor F.D.
Had het onherstelbare leed vermeden kunnen worden dat professor pedagogische wetenschappen F.D. een studente aangedaan heeft in 2016? Dat is de pijnlijke vraag die gesteld moet worden. Al zes jaar eerder trok een aantal studenten aan de alarmbel over zijn gedrag. Een overzicht.
Maart 2010: studentes doen bij ombudsman hun beklag over F.D.
“Regels waren aan hem totaal niet besteed, hij lapte ze aan zijn laars”, vertelt een van de betrokkenen ons. Ze duidt dan onder andere op het feit dat hij nogal losjes omging met examineren en de suggestieve opmerkingen aan het adres van de studenten niet schuwde. En ook hoe hij potentiële doctoraatsstudenten meteen gretig rondleidde met ongepaste aanrakingen.
Al sinds de jaren negentig draagt F.D. deze reputatie met zich mee. Maar dat het om meer gaat dan zomaar geruchten, is nu wel duidelijk. In het vonnis van de correctionele rechtbank van Tongeren, dat De Morgen kon inkijken, blijkt dat er in maart 2010 al studenten naar Jozef Corveleyn, de toenmalige ombudsman van de KU Leuven, gestapt zijn. En dat was niet de eerste keer. In een mail over de gesprekken heeft Corveleyn het over “de ook bij zijn voorganger bekende klachten” en dit “zowel tijdens de lessen, practica, werkcolleges en hoorcolleges, waarbij er sprake was van aanrakingen, bemerkingen over de verschijningen van deze studentes, alsook volgens de klaagster(s) ‘opgedrongen’ werkvergaderingen op kot bij enkele studentes”.
Omdat geen enkele van de studentes uiteindelijk een klacht wil indienen, wordt F.D. enkel gewezen “op het volstrekt ontoelaatbare van zulke gedragingen, de mogelijke (tuchtreglement) consequenties” en werd hem aangemaand “om dergelijk gedrag in de toekomst te vermijden”.
Juli 2016: F.D. verkracht studente in Barcelona
F.D. is promotor van de masterproef van een studente. Hij stelt haar voor om na het behalen van haar diploma mee te gaan naar het ‘CIDUI Congres 2016' in het Spaanse Barcelona, waar F.D. op de eerste dag een lezing zal geven. De reis naar Barcelona zal in totaal vijf dagen duren. Op 4 juli ’s middags vertrekt F.D. met zijn studente vanop de luchthaven van Zaventem. Ze verblijven in het centrum van Barcelona in een appartement, dat hij gehuurd heeft via Airbnb, met slechts één slaapkamer. F.D. stelt voor om zelf in de woonkamer op de zetel te slapen en de studente kan dan boven in de kamer slapen.
In de daaropvolgende dagen zal F.D. zich steeds vrijpostiger gedragen. Al op de tweede nacht komt F.D. halfnaakt bij de studente in bed liggen. Op de laatste nacht verkracht hij haar op hardhandige manier. Uit het gerechtelijk dossier blijkt dat de studente het achteraf ontzettend moeilijk heeft met de verwerking, zeker omdat F.D haar via berichtjes blijft contacteren. Zij wil er met niemand over praten.
Januari 2018: ouders van de studente contacteren rector KU Leuven
De ouders van de studente kunnen het psychisch lijden van hun dochter niet langer aanzien, ze zijn er nu ook zeker van dat er in Barcelona iets gebeurd is met hun dochter. Zij contacteren op 4 januari 2018 de rector van de KU Leuven, Luc Sels, met de melding dat hun dochter verkracht is door een professor van de KU Leuven. Exact één week later worden ze uitgenodigd voor een gesprek in het bijzijn van de ombudsman Omer Vandenbergh en Bruno Lambrecht, directeur-generaal van het rectoraat.
Op 22 februari spreekt Lambrecht met de studente zelf, die toch de moed vindt om te vertellen wat er gebeurd is in Spanje. Daarin geeft ze ook aan dat ze terug in België onder de blauwe plekken stond, maar dat ze niemand iets durfde te zeggen omdat ze dacht dat toch niemand haar zou geloven. F.D. bleef haar ook berichtjes sturen om te gaan squashen of iets te gaan drinken, alsof er niks gebeurd was. Sindsdien was er geen dag voorbijgegaan zonder dat ze aan de feiten had gedacht. Ze overhandigt Lambrecht ook het T-shirt dat F.D. kapot had gescheurd tijdens de verkrachting.
Lambrecht bekijkt intern wat er kan gebeuren, maar hij komt tot de conclusie dat dit niet tuchtrechtelijk kan worden afgehandeld. Op 27 februari vraagt hij de studente om een klacht in te dienen bij de politie. Twee dagen later zal ze deze stap zetten.
Oktober 2022: F.D. wordt veroordeeld tot 54 maanden cel
In twee uitgebreide verhoren in maart en april 2018 licht de studente tot in het kleinste details toe wat F.D. haar heeft aangedaan. Een schrijnend verhaal van machtsmisbruik en psychologische en lichamelijke agressie, waar ze mentaal helemaal aan onderdoor is gegaan.
Tijdens het onderzoek blijft F.D. in dienst als professor aan de KU Leuven. Dat zegt vanaf dan stappen te hebben ondernomen, maar aanvankelijk vraagt het gerecht “met expliciete aandrang om niets te doen wat de verdachte zou kunnen alarmeren en zowel het gerechtelijk onderzoek als het daaropvolgend proces op de helling zou zetten”. In september 2018 kan dat wel. F.D. krijgt geen toegang meer tot de gebouwen en mag geen contact meer hebben met de studenten.
Lees ook
‘Opgedrongen werkvergaderingen op kot’: studenten stapten in 2010 al naar ombudsman vanwege veroordeelde KU Leuven-professor
De verkrachtingszaak aan de KU Leuven herinnert er ons aan hoe noodzakelijk de vaak beschimpte #MeToo-beweging is
Hoewel F.D. alles tot op het einde blijft ontkennen, acht de rechtbank de verklaringen van de studente geloofwaardig. Er is ook voldoende ondersteunend bewijsmateriaal. Zo zijn er sms’jes naar een vertrouwenspersoon aan de unief. Maar ook medestudenten zullen getuigen over het gedrag van F.D. En er is het gescheurde T-shirt dat ze enkel droeg om te slapen, waarop DNA-sporen van F.D. worden teruggevonden.
Op 20 oktober wordt hij veroordeeld tot 54 maanden cel. En hij moet de studente 27.014 euro betalen. De KU Leuven, dat zich burgerlijke partij heeft gesteld omwille van reputatieschade, krijgt één euro morele schadevergoeding. Vanaf nu kan de universiteit ook haar eigen “tuchtprocedure voortzetten en afronden”.