Inzichten over de ruimtelijke context voor het Fontys ICT InnovationLab
Niet voor niets is het Fontys ICT InnovationLab gevestigd op Strijp T, midden in Eindhoven en het kloppende hart van de Brainport regio. De keuze voor zo’n locatie heeft alles te maken met de veranderende rol van het onderwijs, in verbinding met het werkveld en de samenleving. Om de effecten en ontwikkeling hiervan in kaart te brengen, wordt doorlopend onderzoek gedaan naar de ruimtelijke impact van deze unieke hybride leeromgeving op de gebruikers, maar ook op de buren. Daar komen veel positieve signalen uit naar voren, én hier liggen ook kansen.
Onderzoek op verschillende niveau’s
Als we spreken over de ruimtelijke omgeving van het Fontys ICT InnovationLab, werd in 2021 gekeken naar drie niveaus, te weten een micro-, meso- en macroniveau. Binnen deze niveaus is het macroniveau de Brainport Regio en het mesoniveau de directe omgeving op Strijp T; de buurt die het ecosysteem vormt waarin het Lab gevestigd is. Het microniveau, waar we in dit artikel op inzoomen, is de vloer zelf, de leeromgeving op zichzelf, waar studenten, onderzoekers en werkveldpartners gebruik van maken. Hoe ervaren zij zelf deze omgeving en wat doet deze met hun leerproces? Maar ook wordt gekeken naar wat er beter kan via interviews en het doorlopende kwaliteitsonderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs.
Levendig of druk?
Om de beleving van gebruikers in kaart te brengen is gebruik gemaakt van enquêtes, interviews en focusgroepen onder studenten, docent-onderzoekers en Projectleiders Onderwijs Uitvoering (PLOU’s, verantwoordelijk voor didactiek en kwaliteit van de uitvoering). Respondenten geven wisselende reacties over het werken in het Fontys ICT InnovationLab. Er is veel waardering voor de open ruimte onder gebruikers, de faciliteiten en mogelijkheid voor gastcolleges op de tribune. Die dynamiek en levendigheid zorgt echter ook voor rumoerigheid. Onderzoekster Jolijn Jansen benadrukt: Bedenk ook dat na de lockdown iedereen echt moet wennen aan een open ruimte en in het bijzijn van collega’s/medestudenten. Concentreren is dat soms wat uitdagender dan in je thuiskantoor en het is natuurlijk ook leuk – niet altijd efficient – om je collega’s weer te spreken die je lang niet hebt gezien. Er zijn ook opmerkingen over het gebrek aan ruimtes om je af te zonderen. Anderzijds is veel waardering voor de kansen op ontmoeting en kruisbestuiving.”
Vaste stek in een open ruimte
PLOU’s en docent-onderzoekers hebben een extra uitdaging gehad in het voorjaarssemester; blended onderwijs. De combinatie van fysiek en online onderwijs is de reden voor de behoefte aan afsluitbare ruimtes voor digitale interactie. Dat is een herkenbare uitdaging voor een Open Learning Space, legt Jansen uit: “Een open ruimte is gemaakt voor samenwerking, er zijn genoeg projecttafels voor projectwerk, en de tribunes maken het makkelijk om een presentatie te geven. Dit faciliteert een organische afbakening, maar toch worden vaste plekken gemist. Denk hierbij ook aan een vaste spot voor lectoraten en partners.” Ook voor projectmatig werk en opstellingen is er behoefte aan een vaste stek. Er geldt een ‘clean desk policy in het Lab vanwege de doorstroom van gebruikers. Jansen: “Voor onderzoek en experiment werkt dit beperkend, omdat je een opstelling steeds opnieuw moet opbouwen. Daar liggen dus kansen voor de doorontwikkeling van de leeromgeving.”
In het voorjaar 2021 zijn diverse verbeteringen doorgevoerd, zoals de inrichting van de labruimtes, nieuwe bestickering en welkomstschermen. Deze ontwikkelingen zijn positief ontvangen. Wat verder uitgezocht wordt is hoe tegemoetgekomen kan worden aan de wens van gebruikers voor sociale faciliteiten; catering en een plek om elkaar informeel te ontmoeten.”.
De weg vinden in het lab
Uit het onderzoek komt vaker naar voren dat gebruikers soms moeite hebben de weg te vinden in het gebouw. Ook bezoekers vinden dit lastig. PLOU’s zouden graag studenten beter begeleiden in het gebouwgebruik, de huisregels en de mogelijkheden. Partners zoeken in het bijzonder naar een ‘eigen plek’. Dit kan de frequentie van aanwezigheid op locatie verhogen. Hier liggen ook volop kansen, welke in het voorjaar verder verkend worden door de onderzoeksgroep.
In het voorjaar 2021 wordt het onderzoek naar de ruimtelijke impact verder uitgediept, in een volgend artikel kijken we naar de relatie van het Fontys ICT InnovationLab met haar directe omgeving. Met name de impact van een volle bezetting van het gebouw zal een impact hebben op de beleving van gebruikers. Het volledige onderzoeksrapport is hier in te zien. Voor vragen, neem contact op met onderzoekster Jolijn Jansen.