Onze onderwijscampagne
Wat is jouw wens voor het onderwijs? Wat kan er beter, waar droom je van?
Kortom, wat zou het onderwijs écht wijs maken?
Begin september vroeg het Masereelfonds leerlingen, leerkrachten, ondersteuners, directies en ouders luidop te dromen over wat beter kan en moet in ons onderwijs. Eerst verzamelden we die wensen op de website maakhetwijs.be. Tijdens het Lichtfestival in Gent pakten we vervolgens uit met een reusachtige projectie van die wensen op de oude Belgacomtoren naast de Oude Beestenmarkt.
‘Ondanks de fantastische inspanningen van krachten in het veld, staan veel lichten op rood in ons onderwijs’, zegt Karim Zahidi, voorzitter van het Masereelfonds. ‘Het ontbreekt aan zuurstof om goed les te geven, aan structurele maatregelen en een onderwijsvisie op lange termijn. Deze mensen hebben ideeën en dromen die het waard zijn om gehoord te worden.’
Met de campagne wil het Masereelfonds verschillende stemmen laten horen. ‘In de dromen van mensen horen we waar het schuurt, waar het beter moet’, zegt Leen Van Waes, directeur van het Masereelfonds. ‘We hopen van harte dat beleidsmakers het gesprek aangaan met leerkrachten, leerlingen, directies, ondersteuners en ouders om doortastende maatregelen te treffen die ons onderwijs sterker, rechtvaardiger en inclusiever maken.’
Start van het project
In 2023 ging het Masereelfonds aan de slag met het thema onderwijs. We zetten volop ideeën en initiatieven in de kijker die het onderwijs sterk en rechtvaardig maken van onderuit. Want aan een hoog tempo vallen leerlingen in Vlaanderen uit de boot die sociaal-economisch kwetsbaar zijn, neurodivergent zijn of een andere thuistaal spreken.
Kansarme leerlingen blijken de eerste slachtoffers van de dalende prestaties voor rekenen, taal en lezen, wat de welzijnskloof in Vlaanderen verdiept. De krant de Standaard sprak in de zomer van 2022, aan het begin van ons project, over een ‘infernale spiraal van klasseonderwijs’. Lees onze visietekst, die als vertrekpunt diende voor de uitbouw van het onderwijsthema.
De democratiseringsmotor van het onderwijs sputtert en de vraag is meer dan ooit prangend: hoe komen we tot onderwijs waarin iedereen, onafhankelijk van afkomst, beperking of neurodivergentie de kans krijgt zich te ontplooien?
Een grote dankjewel!
Het onderwijsthema bouwden we in 2022-2023 uit met actieve input van de leden én mensen uit het brede onderwijsveld. We nodigden hen uit op twee nationale inspiratie-avonden met ronde tafels om ons thema mee te kneden vanuit hun ervaringen, ideeën en voorstellen. Met deze input gaven we onze activiteiten en campagne verder vorm.
Onze allianties
Segregatie op basis van afkomst is één van de grote plagen in ons onderwijs. Hoe verkleinen we de bestaande kloof tussen ‘rijke’ of ‘arme’ scholen en het verschil in onderwijskansen die daar het gevolg van zijn? Hoe garanderen we voor elk kind een plaats op een goede school?
We organiseerden samen met Oproep voor een Democratische School (Ovds) een studiedag rond een rechtvaardiger inschrijvingsbeleid. We ondersteunen het burgerinitiatief voor een inschrijvingsbeleid dat aan elk kind, vanaf de kleuterschool, een plaats garandeert in een vlot bereikbare en sociaal gemengde school.
Het leesvuur aanwakkeren bij alle kinderen, dat is het doel van het Leesfonds (gecoördineerd door de KANTL). We gingen onlangs in gesprek met Melissa Giardina, veellezer en kersvers ambassadeur van het Leesfonds. Lees het hele interview hier.
Vlaanderen telt reeds talrijke initiatieven rond lezen met kinderen die uitstekend werk verrichten. Helaas zitten zij vaak in boekennood. Daarom willen we met het Leesfonds 30.000 boeken schenken aan leesbevorderende initiatieven verspreid over heel Vlaanderen. Het fonds kreeg in een eerste ronde van 458 initiatieven een aanvraag binnen en gaat nu volop op zoek naar kleine en grote sponsoren om zoveel mogelijk boekenpakketten te kunnen verdelen.
We lieten ons inspireren…
Wat is de toekomst van ons onderwijs? Leren studenten en leerlingen om zich te schikken binnen de huidige prestatiemaatschappij of leren zij om deze te bevragen? Wat is de rol van verbeelding binnen het onderwijs en hoe zou ons onderwijs er anders uit kunnen zien? Over deze vragen bogen vier gasten zich op een avond in de reeks (H)Eerlijk Verbeeld. De aanzet voor dit boeiende gesprek was een lezing door ‘duurzaamheidsprofessor’ Thomas Block, die je hier kunt nalezen.
De film ‘Mr. Bachmann and his class’, winnaar van de Zilveren Beer op het Filmfestival van Berlijn 2021, toont de onschatbare waarde van een goede leraar én de uitdaging waar hij voor staat.
Lerarenopleider Hanne Rosius werd verkozen tot leraar van het jaar 2022 (KLASSE). Kansen geven en de lat hoog leggen typeert haar. Ze is specialist in Project Algemene Vakken (PAV) dat in het beroepsonderwijs gegeven wordt en zet zich extra in voor haar studenten lerarenopleiding met BSO en TSO-achtergrond. Voor hen is de stap naar het leraarschap niet altijd evident, maar ze kunnen een grote versterking zijn in een divers lerarenteam.
Vanaf het schooljaar 2022-2023 herziet de Vlaamse regering het M-decreet, dat kinderen met speciale zorgnoden een plek moest geven in het gewone onderwijs. In de praktijk blijkt het schoolsysteem voor deze kinderen vandaag vaak een hindernissenparcours. Dichter en onderzoekster Nele Buyst schreef met ‘Krokodil, alg. Een struikeltocht door ons onderwijs’ een mooie tekst over hoe kinderen, ouders en leraren struikelend zoeken naar wat werkt. Ze werpt ook de vraag op: kunnen we leren van andere systemen? Van symbiose tussen dieren en planten in de natuur bijvoorbeeld?
In 2023 opent in Molenbeek de nieuwe Egied van Brouckhovenschool. Deze jezuïetenschool werd vernoemd naar een priester-arbeider die op 34-jarige leeftijd omkwam bij een arbeidsongeval in Anderlecht. Ze zal een domeinschool (aso, tso en bso) zijn met aandacht voor jongeren die vroegtijdig uitvallen en meer begeleiding nodig hebben. De school wil alle jongeren kansen geven om een ‘agent of change’ te worden in onze maatschappij. Ze wordt ook een open huis voor de buurt.
Hoeveel achterstand hebben leerlingen opgelopen door drie schooljaren met corona? En wat kunnen we daaraan doen? Uit onderzoek blijkt dat jongeren uit kwetsbare milieus vele malen harder getroffen werden door het thuisonderwijs, de uitval van leraren en de achterstand in de leerstof. Prof. Ides Nicaise (KU Leuven) deelde in ons webinar zijn expertise over het onderwerp. We lieten ook twee leerkrachten aan het woord om hun ervaringen te delen. Bekijk de webinar hier.
In het stadsgedicht ‘losgeld’, dat in september geweigerd werd door het Antwerps stadsbestuur, klaagt dichteres-lerares Ruth Lasters samen met haar leerlingen de stigmatisering in het onderwijs aan. Ze is te gast op onze eerste inspiratie-avond.
Eind oktober 2021 stelde een groep van 15 leraren en academici genaamd Commissie Beter Onderwijs haar eindrapport voor. Maar wat heeft ze precies geadviseerd? Samen met Tino Delabie van Oproep voor een Democratische School hielden we de aanbevelingen die ze deed kritisch tegen het licht. Bekijk de webinar hier.