Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Durf te falen? Wat een onzin!

Japke-d. vraagt door wordt altijd heel nerveus van lifecoaches die ‘durf te falen’ zeggen. Moet je dan bewust fouten maken?

Illustratie Tomas Schats

Als ik íéts onzin vind uit de managementgoeroehoek, dan is het wel het ‘durf te falen’-gedachtegoed. Met van die coaches die je op websites aansporen om fouten te maken (‘fail harder!’). Die zeggen dat als je fouten maakt, je laat zien dat je ambitie hebt, en dat wie nooit faalt, nooit succesvol zal worden. Ik denk dan altijd: je kunt beter géén fouten maken.

Toch?

Daar denkt Remko van der Drift heel anders over. Hij trekt met zijn ‘Instituut voor Faalkunde’ het land door, organiseert „faalworkshops en -lezingen”, waar mensen onder luid applaus voor hun fouten uitkomen en heeft een boek geschreven met als titel Fouten maken moed en ondertitel: ‘Durf het allerbeste uit jezelf te falen’. Alsof falen een prestatie is. Ik belde hem.

Durf te falen. Wat een onzin.

„Wat vind je er onzin aan?”

Je suggereert dat het stoer en goed is om fouten te maken.

„Dat bedoel ik er niet mee. Wat ik ermee bedoel is dat mensen vaak gebukt gaan onder de druk van succes. In de huidige prestatiemaatschappij mág je niet falen. Kijk naar Facebook, waar alle successen gevierd worden – succesvolle vakanties, succesvolle banen, succesvolle mensen.”

Heb je iets tegen succes?

„Nee, natuurlijk niet. Ik hou ervan dat mijn boeken gelezen worden en dat mijn workshops populair zijn. Maar ik wil iets naast al dat verplichte succes zetten, de andere kant mag er ook zijn. De balans is nu zoek.”

Het is echt niet leuk om fouten te maken.

„Nee, nogal wiedes. Maar fouten maak je toch. Dan kun je er beter ontspannen mee omgaan als iets mislukt, in plaats van elkaar af te branden als iemand een fout maakt.”

Je moet bewust fouten maken? Mijn baas en mijn collega’s zien me aankomen.

„Ik zeg niet dat je moet falen of er onverschillig tegenover moet staan. ik zeg alleen dat je er niet bang voor hoeft te zijn.”

Ik wil juist van die voorwaarden af die er aan fouten maken gesteld worden, want daar verkrampen mensen van

Op je site staat ‘fouten maken moed’. Dat kun je toch ook lezen als ‘fouten maken moet’. Met een t.

„Nou, sterker nog, mijn eerste boek heette Fouten maken moet. Met een t. Toen gebruikte ik ook nog de term ‘faalplezier’ op mijn site. Maar daar ben ik van terug gekomen. Ik kwam erachter dat ik eigenlijk een verkeerd boek had geschreven, en dat het niet verplicht is fouten te maken. Daarom heet mijn tweede boek Fouten maken moed. Met een d. En ik noem het nu ook geen faalplezier meer, maar ‘faalkunde’.

De teneur dat je fouten móét maken, heeft jouw site nog steeds. Er staat bijvoorbeeld ‘gefeliciteerd, je hebt gefaald’.

„Ik denk dat als mensen dat lezen, ze de knipoog wel zien.”

Ah, het is een grapje.

„Nou, deels. Door het zo te benaderen heeft mijn aanpak veel aandacht gekregen. Wat ik wil laten zien is dat je niet bang hoeft te zijn om nieuwe dingen te proberen en dat áls je gefaald hebt, je daar milder tegenover jezelf en anderen over kunt zijn.”

Ik denk dat dokters die fouten maken waardoor patiënten overlijden, of piloten met hun passagiers, daar toch anders tegenaan kijken.

„Juist bij levensbedreigende fouten is het belangrijk dat er een open, ontspannen cultuur bestaat om fouten toe te geven, zodat ook anderen ervan kunnen leren. Wat dat betreft heb ik veel geleerd van de Britse journalist Matthew Syed, die onderzoek heeft gedaan naar een positieve attitude tegenover het maken van fouten. Hij schreef bijvoorbeeld over de Tenerife-ramp, de grootste vliegramp uit de geschiedenis. Die had wellicht voorkomen kunnen worden als de co-piloot tegen de piloot had durven zeggen dat het niet verantwoord was om op te stijgen. Sindsdien is er juist in die sector veel meer aandacht voor het elkaar opener confronteren met fouten.”

Sommige mensen maken fouten omdat ze slecht zijn in hun werk.

„Ik gebruik de term ‘slecht’ niet. Dat ontmoedigt enorm.”

Hoeveel fouten mag je maken voordat het écht niet meer kan?

„Jij wilt een limiet horen, maar ik wil juist van die voorwaarden af die er aan fouten maken gesteld worden, want daar verkrampen mensen van. En mensen die verkrampen maken de meeste fouten. De paradox is: hoe ontspannener mensen zijn over het maken van fouten, hoe minder fouten ze maken.”

Kun je niet veel beter zeggen: probeer fouten te vermijden. En als je daar alles aan hebt gedaan, en tóch faalt, dan kun je ervan leren. Of is het dan te genuanceerd geworden?

„Haha, ja! Wel een beetje. Want als ik niet provoceer, dan komt de boodschap niet aan. En dan had ik bijvoorbeeld ook nooit dit leuke gesprek met jou gehad. Zo hoop ik meer mensen te kunnen blijven prikkelen en inspireren.”

Actuele vacatures

Meer vacatures

Uitgelichte artikelen

Meer artikelen