Geluk. Wie wil dat nou níét op z’n werk?

Jullie weten dat ik niet zo positief denk over managementhypes waar ineens elk bedrijf klakkeloos achteraan holt – ik wantrouw ze – maar er is één recente hype waar zelfs ík wel wat in zie, en dat is de gelukshype.

Kijk om je heen en je ziet het: geluk is ineens overal in bedrijven. Zo zijn er steeds meer gelukstrainingen en duiken overal ‘happiness officers’ en ‘chief fun officers’ op. Dat zijn mensen die leuke dingen voor het personeel organiseren zoals bijvoorbeeld een verrassingslunch, dat je ineens mag wandelen tijdens je planningsgesprek, of, mijn favoriet: de champagne challenge! Dan mag je champagne drinken met je collega’s. Ik pleit natuurlijk al heel lang voor meer alcohol op het werk, dus dat idee maakte me blij. Ik bedoel: gelukkig.

Tot ik een artikel tegenkwam van Tjip de Jong. Hij onderzoekt „werkomgevingen in organisaties”, is schrijver van managementboeken én hij is tegen geluk op het werk. Zijn laatste blog heet althans Waarom bezig zijn met geluk in organisaties een heel slecht idee is. Gelukkig mocht ik hem bellen om te vragen wat hij bedoelt.

Jij bent tegen geluk op je werk?

„Natuurlijk niet. Maar ik ben wel tegen het idee dat geluk op je werk te managen is. Ik vind het iets armoedigs hebben, of we dat óók nog moet regelen voor mensen. Alsof geluk überhaupt te managen is.”

Is toch leuk, zo’n chief happiness officer?

„Toen ik er voor het eerst over las, dacht ik dat het een grapje was; iemand die bloemen neerzet op je werk en paaseitjes gaat verstoppen waarmee je een boekenbon kan winnen.”

Wat is er mis met paaseitjes en bloemen?

„Niets, maar ik krijg er een beetje een eng idee bij van alleen maar lachende mensen die aan het tafelvoetballen zijn, een soort nachtmerrie waar je heel ongelukkig van wordt als dat soort dingen je juist niet gelukkig maken.”

Je bent gewoon een zuurpruim. Wat is er tegen mensen blij maken?

„Iemand blij maken is heel iets anders dan iemand gelukkig maken. Bovendien: niet iedereen wordt blij van dezelfde dingen. Het wordt ook veel als excuus gebruikt door bedrijven. Zo van ‘we hebben een geluksofficer en je bent nog steeds niet gelukkig, wat zeur je nou?’”

Ik zou best zo’n gelukstraining willen.

„Ha, het lijkt me niet echt iets voor jou hoor, als ik je stukjes zo lees. Daar moet je namelijk ‘je innerlijke drive’ vinden en je verhaal leren ‘storytellen’, je moet ook ‘een stip op de horizon hebben’ en je moet ‘je pauzeknop weten te vinden’, je ‘purpose’ en je ‘passie’.”

Passie! Die had ik lang niet gehoord. ‘Geluk’ is het nieuwe passie?

„Juist! Al die geluksdingen zijn ook een beetje het nieuwe mindfulness. Heel leuk om af en toe mee bezig te zijn, maar het blijft vooral veel vaag geneuzel. Het is gewoon een hype waar trainers op in springen, omdat er een markt voor is.”

Je schijnt wel beter te werken als je gelukkig bent.

„Nou, dat vind ik nog het ergste! Dat geluk in dit soort verhalen gekoppeld wordt aan prestaties. Als je gelukkig bent dan ben je 85 procent efficiënter in je werk, je haalt 37 procent betere salesresultaten, dat soort claims worden er gedaan. Daar komt wat mij betreft pas écht de aap uit de mouw, namelijk dat ‘geluk’ door bedrijven wordt ingezet om mensen harder te laten werken. Het is een complot van al die HR-afdelingen om mensen nog verder uit te kunnen knijpen.”

Hoe word je dán gelukkig op je werk? Er zijn zoveel mensen ongelukkig op kantoor.

„Dan moet je eerst weten waarvan mensen ongelukkig worden op hun werk.”

Dat weet ik. Mensen worden ongelukkig van slechte managers, van onnodige procedures, van te weinig vrijheid, van lawaai in de kantoortuin, van onnodige bureaucratie, van onnodige reorganisaties, van collega’s die de kantjes er vanaf lopen, van zinloze vergaderingen.

„Precies, nou, pak dát aan. Zolang je dat niet doet, kan je nog zoveel gelukstrainingen volgen, het maakt je echt niet gelukkiger.”

Wat mij gelukkiger zou maken, is af en toe een extra vrije dag. Die ik helemaal zelf mag invullen.

„Ja, maar dat mag dus nooit, hè. Dit soort geluksdingen worden altijd door het bedrijf bepaald. Uitjes waarin je uit je comfortzone moet, ineens allemaal staand vergaderen of springen tijdens het werk, dat soort onzin. Zelf dingen verzinnen waar je gelukkig van wordt, mag nooit.”

Geluk is sowieso moeilijk te definiëren. Wat is geluk? Het geluk van de een is ook vaak het ongeluk van de ander.

„Op het moment dat je je bewust met geluk gaat bezighouden, is het weg.”

Geluk zit in je blinde vlek. Zodra je je erop richt, verdwijnt het. Misschien moeten we het niet meer geluk noemen, maar gewoon ‘dingen die je leuk vindt’, ‘lol maken’. Dat is natuurlijk wel belangrijk op je werk.

„Ja! Dat maakt het meteen minder zwaar en beladen.”

Doen we.

Jeuktweets van de week

'De upswing van een positieve beoordeling heeft een niet te veronachtzamen impact’. Wordt wellicht bedoeld @Cobouw dat het fijn is een compliment te krijgen? @Japked https://t.co/ol6dln4Piw

— Edwin Lokkerbol (@EdwinLokkerbol) April 3, 2018

Onder je column deze advertentie, met deze pracht-tekst: U initieert en prioriteert verandertrajecten die leiden tot voorspelbaarheid van output… pic.twitter.com/wudGtqzAO7

— ❄️ Franka Hummels 🐘💨 (@frankahummels) March 27, 2018

"De input die ik heb opgehaald heeft een grote rol gespeeld bij het besluit dat ik heb genomen in combinatie met de mogelijkheden die ik had in het nemen van dit besluit" Aldus een manager van een groot ziekenhuis in Noord Holland..@Japked

— Bart Sluis (@bart_sluis) March 29, 2018