Een secretaresse is hopeloos ouderwets

Afgelopen week was het ‘secretaressedag’ – de dag dat de baas secretaresses al sinds mensenheugenis een bloemetje geeft, of een veel te grote doos bonbons. Nou, niet lang meer als het aan Fons Scheltema ligt. Hij is eigenaar van Assistant2, een bureau dat „managementassistenten plaatst, begeleidt en ontwikkelt”. Hij was nota bene in de jaren 80 een van de bedenkers van secretaressedag – en nu wil hij er vanaf.

Want dat ene bloemetje per jaar zegt niks, vindt hij. Een goede baas bedenkt elke maand een attentie voor de secretaresse. Hij ziet liever dat secretaressedag een opleidingsdag wordt – daar hebben ze tenminste iets aan in hun carrière. Maar belangrijker: hij wil af van de functietitel ‘secretaresse’. Ik vroeg hem waarom.

Wat is er mis met een ‘secretaresse’?

„Nou, niks met de persoon natuurlijk. Maar de benaming klopt niet meer. Wij merken al jaren dat de functie significant verandert en dat blijkt ook weer uit een enquête die we afgelopen weken onder de doelgroep hebben laten uitvoeren door de Universiteit van Amsterdam. De functie wordt steeds inhoudelijker en de term ‘secretaresse’ wordt als ouderwets ervaren en denigrerend. 98 procent van de ondervraagden wil er vanaf.”

Wat is er denigrerend aan ‘secretaresse’?

„Het wordt nog veel te veel geassocieerd met wat ze vroeger deden, namelijk koffie halen, notuleren en de telefoon opnemen. Dat doen ze al heel lang niet meer.”

Ik mag hopen dat een secretaresse nog wel de telefoon aanneemt.

„In ieder geval een stuk minder dan vroeger. Dat doen veel leidinggevenden nu zelf. Met de komst van de mobiele telefoon en de laptop/tablet is er veel veranderd. Ik haal mijn koffie ook altijd zelf. Dan hoor je nog eens wat, blijf je in beweging en weet je tenminste zeker dat ze er geen enge poedertjes ingooien, haha.”

Wat doen secretaresses tegenwoordig?

„Ze staan veel meer op gelijke hoogte met hun baas, ze denken met haar of hem mee, beheren de agenda, fungeren als klankbord, ze boeken reizen, maken presentaties, spreken andere talen, bemiddelen bij ruzie in het bedrijf, ze moeten ook cijfers kunnen lezen – het gaat inmiddels om een heel andere functie. Dan zeggen wij: noem het dan ook anders.”

Wat stel jij voor als alternatief?

„Ik zou zeggen: ‘assistant’.”

Hè ja, in het Engels natuurlijk weer.

„Van mij hoeft het niet per se in het Engels, ik had zelf bijvoorbeeld ‘ondersteuner’ bedacht.”

Dat klinkt als een revalidatiecentrum.

„Haha, nou, veel bedrijven hebben ook wel wat weg van een revalidatiecentrum. Maar goed, dat is dus ook niks. Het woord ‘assistant’ daarentegen, vinden veel mensen aantrekkelijk klinken.”

Het betekent gewoon ‘assistent’ hoor.

„Ja, weet ik. Maar ik merk dat mensen er trotser op zijn om ‘assistant’ te zijn dan ‘assistent’. ‘Management-assistent’ en ‘office-manager’ hoor ik ook veel. Dat is ook wat ze doen, hè, een kantoor runnen.”

Een kantoormanager dus.

„Ja, maar dat klinkt ook minder flitsend. Denk ook aan de kroeg! Als daar een voorstelrondje wordt gehouden en iedereen komt met ‘product owner’, ‘chief happiness officer’ of ‘content marketeer’, dan krijgen ze ‘secretaresse’ bijna niet meer uit hun strot. Bovendien zegt dan altijd iemand ‘o, jij haalt de koffie’. Geloof me, het werkt niet.”

Kunnen we geen ander woord verzinnen dan ‘assistant’?

„Ik heb alles al voorbij laten komen. ‘Alleskunner’, ‘multitasker’, ‘externe harde schijf’, ‘spin in het web’.”

Die vind ik altijd zo eng, spinnen in het web! Alsof ze zitten af te wachten tot ze hun collega’s kunnen uitzuigen.

„Precies! Maar ja, het moet wel anders. We merken namelijk dat ook werkgevers niet meer op ‘secretaresses’ zitten te wachten omdat het een veel te smalle omschrijving is van wat de functie tegenwoordig daadwerkelijk inhoudt. Mensen die zich zo blijven noemen, komen de komende jaren zonder werk te zitten.”

Ik vraag me af of de verandering van een functietitel het imago van het vak kan opkrikken. Leraren werden ook een tijdje ‘coach’ of ‘procesmanager’ genoemd en werksters ‘interieurverzorgers’ en hun imago is er ook niet beter op geworden. En zo slecht gaat het nu ook weer niet met de secretaresse. Uit onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) staat in een imagolijst van 138 beroepen de secretaresse op 73 en de directiesecretaresse op 63.

Misschien moet je secretaresses beter betalen, dan volgt vaak vanzelf een beter imago. Bij leraren zou dat ook helpen.

„Dan krijg je mensen die het voor het geld gaan doen en niet vanuit hun passie.”

Passie is een beetje een vies woord.

„Haha, nou, vanuit het hart dan, of iets doen met vuur en vlam. Ik zou zeggen, geef het gewoon tijd. En laat het ROA onderzoek doen naar het imago van ‘assistant’. Je zal zien dat die functie de komende jaren enorm stijgt in de ranking.”