Volgens een schatting van het ministerie van Economie zijn er op dit moment 100.000 vacatures voor ict’ers in Duitsland en 200.000 vacatures in de sector wind- en zonne-energie. Treinen rijden niet wegens gebrek aan personeel, de kinderopvang moet eerder dicht, winkels en restaurants blijven gesloten. Het personeelstekort in Duitsland is nijpend. De boomers gaan met pensioen en als er niets verandert is er in 2035 een tekort van 7 miljoen werknemers, aldus een schatting van het ministerie van Arbeid.
De coalitie van SPD, Groenen en FDP wil 400.000 extra werknemers per jaar uit het buitenland aantrekken om het personeelstekort te helpen oplossen. Woensdagmiddag presenteerden de ministers Hubertus Heil (Arbeid, SPD), Nancy Faeser (Binnenlandse Zaken, SPD), Robert Habeck (Economie, Groenen) en Bettina Stark-Watzinger (Onderwijs, FDP) een schets van een nieuw wetsvoorstel dat het makkelijker moet maken naar Duitsland te immigreren, mits met de goede papieren. De wet moet begin volgend jaar door de Bondsdag worden aangenomen.
Het personeelstekort, benadrukten de ministers, zal ten koste gaan van de welvaart. „Zelfs als de huidige recessie achter ons ligt en de energieprijzen weer op een normaal niveau zijn, komt de economie niet vooruit als we geen mensen hebben”, aldus minister Habeck. „We hebben in de toekomst alle helpende handen en alle slimme koppen nodig”, aldus minister Heil.
Duitsland-marketing
Duitsland wil naar Canadees voorbeeld een puntensysteem invoeren, waardoor mensen die aan bepaalde criteria voldoen zonder veel rompslomp naar Duitsland kunnen verhuizen. Één van die punten is bijvoorbeeld al werken in een sector die in Duitsland onderbezet is, een ander punt is de taal spreken. Heil noemt de Duitse taal een „concurrentienadeel” in vergelijking met Engels- en Spaanstalige landen. Er moet volgens Heil actief in het buitenland worden geworven voor Duitsland als aantrekkelijke standplaats met meer „Duitsland-marketing”, zowel voor werknemers als ook voor bedrijven. Immigratie moet niet langer „alleen maar bureaucratisch worden geaccepteerd”, maar actief worden aangemoedigd. Ook voor studenten en jongeren die een beroepsopleiding willen volgen moet Duitsland aantrekkelijker worden.
De wet komt volgens de ministers eigenlijk veel te laat. Dat de demografische bult langzaam naar de 70-plus verschuift was al een tijd te voorzien.
Minister Heil citeert Max Frisch tijdens de persconferentie: ‘Wir riefen Arbeitskräfte, und es kamen Menschen’. „We vroegen om werknemers, maar kregen mensen”, waarmee de Zwitserse romancier in 1965 de Duitse hulpeloosheid samenvatte waarmee de gastarbeiders destijds werden opgevangen. „We willen fouten uit het verleden niet herhalen”, aldus Heil. „Migranten die hier komen zonder opleiding doen vaak een beroep op sociale hulp.” Vandaar de nadruk op „gekwalificeerde migratie”. „De drempel moet naar beneden, we zoeken niet alleen academici maar ook vaklui.”
Heil hoopt op de steun van oppositiepartij CDU, ook om voor een breed maatschappelijke draagvlak te zorgen.