En illustrasjon av korona-viruset
Foto: NEXU Science Communication / Reuters/NTB scanpix

Korona virüsü

Önemli bilgiler

Halk Sağlığı Enstitüsü 16 Mart’ta aldığı tedbirleri güncellenmiş olup ve bir takım tavsiyede bulunmuştur. Burada, soğuk algınlığı geçirenlerin, akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olanların evlerinde kalmaları gerektiği bildirilmiştir. Ayrıca hafif nezle, soğuk algınlığı, üşütme yada boğaz ağrısı olanların, bu belirtiler geçtikten bir gün sonra da evde kalmak zorundadır.

15 Mart itibariyle meclis yeni bir yönetmelik yürürlüğe koymuştur. Bu yönetmelikle insanların ikamet ettiği belediye sınırlarının dışında bulunan dağ evlerine gitmesi ve orada kalması yasaklanmıştır. Mecbur kalındığı durumda, kanunlara dayanarak, devlet, insanları evlerine geri dönmesi için zorlayabilir. Bu konuya ilişkin ayrıca çok sayıda yerel yasa ve seyahat kısıtlamaları da yer almaktadır. Covid-19'un yayılmasını durdurmak ve gerekli sağlık ve bakım hizmetlerinin işleyebilmesi için Norveç Sağlık Bakanlığı bir çok sayıda karar aldı. Bu önlemler 12 Mart perşembe günü saat 18.00 itibariyle geçerli olmaktadır.

Aşağıda belirtilen kurumlar da geçici süreliğine kapatılmıştır:

• Anaokulları

• Okullar

• Ortaokullar

• Liseler

• Üniversiteler ve yüksek okullar

• Diğer eğitim kurumları

Tomt klasserom på Apalløkka skole i Oslo
Foto: Vegar Erstad / NRK

Ayrıca, bir süreliğine, aşağıda belirtilen etkinlikler durdurulmuş ve bazı işletmeler kapatılmıştır:

• Kültür etkinlikleri

• Kapalı ve açık alanda spor etkinlikleri ve planlanmış spor faaliyetleri

• Yeme-içme hizmeti sunan bir çok yer ve mekan kapatılmıştır. Bu kurallar, kahvehaneler, restoranlar, barlar, birhaneler ve eğlence mekanları için geçerlidir. Bu uygulamaya müşterilerine en az 1 metre mesafe sağlayabilen mekanlar dahil değildir.

• Spor salonları

• Kuaförler, cilt-vücut bakım merkezleri, masaj salonları, dövme salonları ve buna benzer hizmet veren işletmeler

• Yüzme havuzları, aqua parkları, panayırlar, lunaparklar ve buna benzer yer ve tesisler

Hasta bakımı hizmeletinde çalışan sağlık personeline yurtdışı yasağı (yıllık izinler kaldırılmıştır) getirilmiştir. Bu yasak hem iş seyahatleri hem de şahsi seyahatler için geçerlidir. Bu karar 12 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Şimdilik nisan ayının sonuna kadar geçerli olmaktadır.

• Halkımız için kritik nitelikte görevi olanların işlerine kolaylıkla gidip gelmelerini sağlamak için toplu taşıma hizmetleri çalışmaya devam etmektedir.

• Sağlık Bakanlığı tarafından huzur evleri, bakım evleri, ruh ve sinir hastalıkları hastaneleri, hapishane vb. kurumların ziyaret edilmemesi de rica etmiştir.

Seyahatler için aşağıda belirtilenlere dikkat:

• Yurtiçi seyahatlerinin, ulaşım ve nakliyat hizmetlerinin olabildiğince normal işleyebilmesi için gayret gösterilmektedir.

• Sağlık bakanlığı serbest faaliyetlerden kesinlikle uzak durulmasını belirtmektedir.

• İş ve okula gidilmemesini, zorunlu kalmadıkça kesinlike seyahatlere çıkılmamalıdır, (yurtiçi ve yurtdışı), eğer mümkünse toplu taşıma araçlarına binilmemelidir, insanların birbirine yakın mesafede olduğu yerlerden, mekanlardan, başkalarıyla yakın temastan kaçınılmalıdır.

• İsveç ve Finlandiya dışındaki ülkelerden Norveç’e giriş yapan herkes, hastalık belirtileri olsa da olmasa da, karantina altına alınacaktır. Bu karar 27 Şubat 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

• Karantina kuralları salı gününden itibaren İsveç ve Finlandiya’dan gelenleri de kapsamaktadır.

Sjåførtiltak mot korona. Helsfyr - Vallerudtoppen i Oslo.
Foto: Monika Otterlei

Acil durum yönetimi komitesi aşağıda belirtilen 15 fonksiyonun toplum için kritik önem taşıdığını düşünmektedir.

• Yönetim, kriz yönetimi

• Savunma

• Kanun ve kurallar

• Sağlık ve bakım hizmetleri

• Kurtarma Birimleri

• Sivil sektörün IKT-güvenliği

• Doğa ve çevre

• Su ve kanalizasyon

• Finansal hizmetler

• Enerji kaynakları

• Elektronik komünikasyon hizmetleri

• Ulaşım

• Satalit merkezli hizmetler

• Eczaneler

Daha fazla bilgi için sağlık bakanlığının web sitesine başvurabilirsiniz.

Korona. Lenkebilde

Hastalık belirtileri

İlk günlerde çoğu kişi ateşinin olduğunu hissedebilir. Kas ağrısı, yorgunluk, üşüme, baş dönmesine yol açabilir. Genel olarak kendini iyi hissetmeme, yani keyifsizlik, halsizlik ve ishal gibi belirtiler meydana gelebilir. Çoğu kişi altıncı günden yedinci güne kadar iyileşme belirtileri gösteriyor. Virüsün erken aşamasında baş ağrısı, kuru öksürük ve burun akması en normal hastalik belirtileri arasında. Virüsün etkisini artırması durumunda balgamlı öksürük olabilir ve balgamda kan da görülebilir.

Virüsün daha sonraki aşamasında zor nefes alma veya göğüs ağrıları yer almaktadır. En ciddi belirti ani solunum yetmezliğinin hissedilmesidir. Bu durumda oksijen kaynağı gereklidir. Hastalık belirtileri genellikle hastalığın yaklaşık beşinci gününde ortaya çıkmaktadır.

Bazı durumlarda korona virüsü böbrek yetmezliğine yol açmıştır. Bunun belirtileri ise sık sık tuvalete çıkmak, ayaklarda ve göz altlarında şişkinlik, yüksek tansiyon, ve/yada yorgunluk, güçsüzlük olarak bilinmektedir.

Sağlık Bakanlığına sorularınız mı var?

Korona virüsü için oluşturulan bilgi iletişim hattına bu numaradan ulaşabilirsiniz: 815 55 015

Virüsün kendilerine bulaşmış olduğunu düşünenler aile doktoru veya acil servisi aramaları rica olunur. İletişim bilgisi: 116 117

Virüsün kendilerine bulaşmış olduğunu düşünenler doktora veya acil servise gitmemeleri, evde kalıp, telefon yoluyla bağlantı kurmaları önemle duyurulur.

Güncellenmiş bilgileri aşağıdaki web sitelerinden takip edebilirsiniz.

Bunu bilmelisiniz

Norveç’te ilk korona virüsü vakası 26. subat 2020 tarihinde ortaya çıkmıştır.

Norveç devleti hızlı bir şekilde teşhisi koyan cihazı sağlayarak, ülkenin her yerindeki sağlık kurumlarına gerekli talimatları ulaştırmıştır. Ayrıca bu talimatlar Norveç’teki tüm havaalanlarına ve belediye hekimlerine de gönderilmiştir.

Virüsün yayıldığı ülkelere seyahat etmiş olan ve kan veren bireylerin dört hafta karantina altına alınması kuralı, ülkemizdeki tüm kan bankaları tarafından uygulamaya konulmuştur.

Bu konuda Oslo kan bankasının uygulamaları daha da katı kurallar içermektedir. Virüsün yoğun olduğu ve hızla yayıldığı bölgelere seyahat etmiş olanlar ve de seyahat edenlerle daha önce yakın temasta bulunmuş kişiler için de karantina uygulanmaktadır.

14 Mart 2020 tarihinde dışişleri bakanlığı zorunlu olmadıkça virüsün yayılma tehlikesinden dolayı diğer ülkelere kesinlikle seyahat edilmemesi gerektiğini belirtmiştir.

Norveç dışişleri bakanlığı yurt dışı seyahat duyuruları hakkında ayrıntılı bilgileri aşağıda belirtilen web sitesinden takip edebilirsiniz.

Dışişleri bakanlığı yurt dışı seyahat duyurularını burada bulabilirsiniz

Sağlık Bakanlığı ve Halk sağlık enstitüsü, virüsün yoğun olduğu ve hızla yayıldığı bölgelere seyahat etmiş olan sağlık personeline ve bakım evinde çalışanlarına dönüşlerinde 14 gün boyunca evlerinde kalmaları gerektiğini iletmiştir. Daha fazla bilgi için.

Koronavirüs nedir?

Korona virüsü SARS-CoV-2 (koronavirüs veya 2019-ncov olarak da bilinir). Mikroskop altında neye benziyorsa onun ismi verilip, o virüs ailesinde gruplandırılmaktadır. Virüsün şekli yuvarlaktır ve bir taç gibi yansıyan sivri uçlara sahiptir

Korona virüsü solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Bazı vakalar ölümle sonuçlansa da, bazıları daha az şiddetlidir.

Virüs RNA virüsü olarak adlandırılır. Bu gen materyalinin DNA yerine RNA'dan oluştuğu ve virüsün hızla yayıldığı ve mutasyonların daha sık meydana geldiği anlamına gelmektedir. 5 Mart'da, korona virüsünün iki alt türe dönüştüğü ögrenildi. S tipi olarak adlandırılan orijinal virüs türü, hafif rahatsızlıklara yol açabilir. L tipi olarak adlandırılan ikinci tür daha agresiftir ve daha hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Bu aralar en çok yayılan S-tipi olan alt türüdür. İkinci tür ocak ayından bu yana azalmaktadır.

Bilim adamları çözüm olabilecek muhtemel aşıları test etmek için çalışmalarını sürdürüyorlar, ancak bu zaman alacaktır.

Virüs ne kadar tehlikelidir?

Bazı korona hastaları hafif belirtiler ve rahatsızlıklar hissediyorken, başka hastalar ise ciddi rahatsızlıklar yaşıyorlar. Bazıları da virüsten ötürü hayatını kaybetmiştir.

Virus ateş, öksürük ve solunum yolu rahatsızlıklarına neden olabilir. Şiddetli vakalarda pnömoniye, akut pulmoner yetmezliğe ve böbrek yetmezliğine dönüşebilir.

Antibiyotikler ve standart grip ilaçları bu virüse karşı etkinlik gösterememektedir. Enfekte olan ve hastanelere kabul edilen hastalara sıvı alımında ve organları desteklemekte tıbbi müdahalede bulunulmaktadır. Kendi bağışıklık sisteminiz de virüsle savaşta önemli bir etkendir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre enfekte olan kişilerin ölümlerin orani oldukça düşüktür. Bu virüs nedeniyle hayatını kaybeden vakaların çoğu yaşlı veya sağlık durumu önceden kötü olan insanlardır.

Virüs ne kadar bulaşıcı?

Bu virüs insanlar arasında genellikle tükûrük ya da mukoza yoluyla bulaşır. Bu da genellikle hapşırma yoluyla süre gelmektedir. Bu virüs kapı kolları ve korkuluklar gibi yüzeylere de bir süre canlı kalabilir.

Enfeksiyona yakalanların çoğu Çin'de veya Çin'den gelmiş olan insanlarda meydana gelmiştir. Bilim adamları, enfekte olanların gerçek sayısının kaydedilenden çok daha yüksek olduğunu düşünmektedir.

Hastalık soğuk algınlığı gibi yayılır

  1. Hava yoluyla, hasta hapşırır veya öksürür, böylece virüs yakınındaki insanların gözlerinin, burnunun veya ağzının mukozasını solur veya temas eder.
  2. Hasta virüsü eline aldığında ve başkalarıyla temas ettiginde doğrudan temasla bulaşabilir
  3. Virüs hapşırma yoluyla envantere bulaştığında dolaylı temasla. Veya virüsü ellerinde tutan ve nesneyle temas eden başkaları tarafından.

Virüs nereden geliyor?

Virüs ilk olarak Çin'in Wuhan şehrinde bulundu. Bu kent 11 milyonluk bir nüfusa sahiptir ve Şangay'ın batısında yer almaktadır. İlk enfeksiyon vakaları aralık sonunda meydana geldi ve ilk ölüm 9 Ocak'ta kaydedildi. Wuhan'daki insanlar arasında ilk korona enfeksiyonu vakaları muhtemelen aralık ayı ortasında gerçekleşti. Sars ve Mers virüsleri gibi, bu virüsün de hayvanlardan insanlara geçtiği düşünülmektedir. En olası enfeksiyon kaynakları yılanlar, yarasalar, porsuk ve el fareleridir. Enfekte olanların çoğu Wuhan'daki deniz ürünleri pazarında çalıştı veya ziyaret etti. Bu pazarda canlı ve yeni kesilmiş hayvanlar satılıyor.