Grote zorgen om wegblijvende studenten na corona: ‘Ze zijn de verbinding met elkaar en hun studie verloren’

Je zou het de afgelopen coronajaren haast vergeten zijn, maar het studentenleven bestaat normaal gesproken grotendeels uit in een lokaal zitten en daar fysiek de lessen volgen van de onderwijsinstelling. Door corona werd het onderwijs lang online georganiseerd, maar nu dat niet meer hoeft, blijven opvallend veel mbo- en hbo-studenten weg, zo blijkt. Exacte cijfers ontbreken – niet bij elke les is aanwezigheid verplicht – maar meerdere onderwijsinstellingen signaleren dat hun klassen zorgwekkend leeg zijn.

Lauwe reacties

“Ik maak me grote zorgen om de studenten die wegblijven,” zegt Christien van Dinten, directeur van ROC TOP Amsterdam, een van de instellingen waar blijkt dat minder studenten na corona de weg terug hebben gevonden naar de schoolbanken. “Studenten vinden het moeilijk om naar school te gaan, ze zijn minder geïnteresseerd, minder enthousiast en als ze komen reageren sommigen lauw.” 

De presentielijsten stemmen zorgelijk, stelt Van Dinten. Ze benadrukt dat hoewel de scholen weer open zijn, de gevolgen van de coronamaatregelen nog lang niet voorbij zijn.

Dat het niet goed gaat met studenten bleek eind vorig jaar ook al uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik van Studenten in het hoger onderwijs van het RIVM, het Trimbos-instituut en GGD Ghor, waar ruim 28.000 studenten aan meededen. Bijna alle studenten (97 procent) ervaren stress, bleek toen, met als belangrijkste bron de studie zelf.

Ook zeiden veel studenten last te hebben van de coronacrisis en prestatiedruk. Meer dan de helft zei psychische klachten te hebben. 

Nabellen studenten

Op de Amsterdamse universiteiten speelt het probleem van aanwezigheid niet – mogelijk mede doordat daar nog deels online-onderwijs wordt gegeven – maar op het hbo zien ze net als op het mbo dat de drempel om terug te keren naar fysiek onderwijs voor sommigen te hoog is.

“Voor een aantal studenten is het nog steeds spannend weer fysiek naar de hogeschool te komen,” zegt een woordvoerder van Hogeschool Inholland.

Op de Hogeschool van Amsterdam (HvA) worden inmiddels studentenadviseurs ingezet om afwezigen op te bellen en om te vragen hoe het met ze gaat en waarom ze niet naar school komen. Er wordt ook nagedacht over een ‘back to school-actie’. Die kan mogelijk voor hernieuwde energie zorgen, waardoor studenten makkelijker weer naar school trekken. Hoe de actie eruit zou moeten zien, weet de hogeschool nog niet precies. 

De Landelijke Studentenvakbond houdt de situatie in de gaten, aldus voorzitter Ama Boahene. “Ik hoor inderdaad geluiden over studenten die het lastig vinden om terug te gaan naar volledig fysiek onderwijs. Sommigen vinden het  veel energie kosten en moeten wennen aan de interacties die weer bij fysiek onderwijs komen kijken.”

Niet straffen

Dat ziet ook Christien van Dinten van ROC TOP Amsterdam: “Studenten maandenlang verplicht thuis laten zitten, heeft een enorme impact gehad op hun psychische gezondheid. Ze zijn de verbinding met hun studie en met elkaar verloren doordat ze lang veel alleen hebben moeten doen. Hoe langer ze wegblijven, hoe lastiger het wordt om zich te herpakken.”

Bij ROC TOP geldt een aanwezigheidsplicht voor 80 procent van de lessen, maar Van Dinten denkt dat daar heel streng op handhaven op dit moment niet de oplossing gaat zijn. “Wat moet je nu voor sancties geven aan leerlingen die wegblijven? Ze hebben het moeilijk, we willen ze niet straffen, we willen ze helpen en weer naar school krijgen.” 

Bij de onderwijsinstelling zijn ze nu op zoek naar een campuscoach, die studenten kan helpen hun gedachten te ordenen en hun motivatie terug te vinden.

Voor studenten die wél fysiek onderwijs volgen, is deze fase overigens ook lastig, laten docenten weten. Wie wel aanwezig is, raakt immers gedemotiveerd door een lege klas.