Bezetting gebouw door UvA-studenten beëindigd, 30 arrestaties

De politie bevestigt rond 23.50 dat er 30 mensen zijn gearresteerd. Ze kon niet zeggen hoeveel daarvan zich in het bezette universiteitsgebouw bevonden.

Rond 20.15 uur begon de ME de studenten voor het gebouw weg te vegen. Een aantal demonstranten besloot verder te demonstreren op de Oudezijds Achterburgwal. Terwijl de Brand- en Traangaseenheid bezig was om de gebarricadeerde deur open te breken zongen de demonstranten in koor: “We are peaceful, what are you?”

Een uur later lukte het de politie om het bezette gebouw binnen te dringen. Enkele demonstranten verschansten zich op het dak, waar zij een spandoek met de tekst ‘Cops off campus‘ op hadden gehangen. Ook zij werden rond 22.00 uur door de ME gearresteerd. De bezetters die uit het gebouw werden gehaald werden door demonstranten op straat met luid gejuich en liedjes ontvangen. ‘ME weg ermee’ en ‘wet of geen wet: kraken gaat door’ galmden door de nauwe straten van de Oudezijds Achterburgwal. Zelfs de natte sneeuw en ijskoude regen konden de tientallen toeschouwers niet stil krijgen.

Eén van de gearresteerde studenten zag, eenmaal bij het politiebusje aangekomen om ingeboekt te worden, de kans schoon om te vluchten en nam de benen.

‘Geweld is nooit de manier’

‘ASVA keurt alle vormen van politiegeweld af,’ stelt Aziza Filal, voorzitter van de ASVA Studentenvakbond in een schriftelijke reactie maandagavond. ‘Geweld is nooit de manier om tot een oplossing te komen, zeker als het over zo’n kwetsbaar onderwerp gaat. We moeten in deze tijden juist naar elkaar blijven luisteren met ideeën als basis.’

De UvA had in de middag al laten weten tegen de bezetting niet toe te staan. “Vreedzame acties om de zorgen over het milieu onder de aandacht te brengen, zijn goed te begrijpen,” aldus Jan Lintsen, vicevoorzitter van het college van bestuur. “Ik maak me er zelf ook zorgen om. En protesteren en demonstreren mag, ook binnen de muren van de universiteit, maar bezetten wordt nooit toegestaan.” Volgens een woordvoerder van de UvA heeft het bestuur van de universiteit aangifte gedaan.

Greenwashing

De studenten hadden de voormalige Academische Club, dat onderdeel is van het Binnengasthuis aan de Oudezijds Achterburgwal, maandagmiddag na afloop van een protestmars bezet. De studenten maken deel uit van een brede coalitie (onder andere University Rebellion en Mokum Kraakt zijn aangesloten) die wil dat de universiteit de samenwerking met Shell stopt.

Volgens de activisten financiert Shell minstens vier onderzoeksprojecten op het gebied van groene energie. Dat is greenwashing, vinden ze. “Maar liefst 95 procent van de financiën van Shell gaat naar de fossiele industrie,” zei geschiedenisstudent Carlos (22), actief bij Activistenpartij UvA, en een van de aanwezigen tijdens de bezetting. “Vijf procent wordt geïnvesteerd in groene projecten. Absurd, want ze presenteren zich als een groen bedrijf te midden van de klimaatcrisis.”

Medestudent Itai (23) beaamt dat. “Het heeft verdomme haast,” zei hij. “Het enige wat de UvA nu doet is meehelpen met Shells marketingprogramma.” De demonstranten protesteerden niet alleen tegen de financiering van onderzoeken, maar ook tegen andere vormen van samenwerking. Zo gaf Shell volgens de organisatoren gastcolleges en interviews, zijn ze aanwezig op evenementen en faciliteert de UvA stages bij het bedrijf.

Enkele aanwezige docenten van de Universiteit van Amsterdam spraken maandagavond hun steun uit aan de bezetters. “Ik sta hier om de standpunten van de bezetters te steunen. Het gebouw staat leeg en het kan door de academische gemeenschap gebruikt worden voor gesprekken over klimaatrechtvaardigheid, dekolonisering en democratisering,” aldus Enzo Rossi, universitair hoofddocent politicologie.

Op de motorkap

Ook Jeff Diamanti, universitair docent milieukundige geesteswetenschappen onderschrijft de eisen van de bezetters. “Escalatie van tactieken is noodzakelijk in de strijd tegen grootschalige klimaatvernietiging.” Hij is woedend dat het College van Bestuur van de universiteit de ME heeft ingeschakeld. “De UvA schakelt politie in die studenten en medewerkers aanrijdt,” verwijzend naar een aanrijding door een politiebus van enkele demonstranten tijdens de ontruiming. Zij gingen voor de bestuurder niet snel genoeg aan de kant, waarna ze enkele meters op de motorkap van de wagen werden meegenomen.

Niet alleen in Amsterdam wordt er door studenten gedemonstreerd tegen de samenwerking tussen universiteiten en de fossiele industrie, ook in Rotterdam en Eindhoven vonden er bezettingen plaats. “Klimaatbeleid bij de UvA is vooral gericht op individueel gedrag,” aldus deelnemer Sara (21), die niet met haar achternaam in de krant wil. “Behoorlijk hypocriet als je zelf met Shell werkt.”

Xillo hoopt dat deze demonstratie een verschil gaat maken. “Ik wil vooral dat ze het probleem erkennen. Maar het is lastig, de universiteit moet ook onderzoek kunnen financieren en is natuurlijk deels afhankelijk van grote organisaties.” Er zou verder gekeken moeten worden, aldus sociologiestudent Ariya (21), die niet met haar achternaam in de krant wil. “Hopelijk kunnen we samen op nieuwe ideeën komen, zoals samenwerkingsverbanden met duurzame energiebedrijven.”

Daar hoopt ook Bubbels (niet zijn echte naam) van University Rebellion op. “Het is een serieuze zaak dat de universiteit financiering nodig heeft,” zegt hij. “Maar met de oorlog in Oekraïne zagen we dat de banden met Russische instellingen zo verbroken konden worden. De UvA werkt ook niet samen met de tabaksindustrie. Voor de fossiele industrie geldt een dubbele standaard.”

Klimaatcatastrofe

Vorige maand startte de coalitie al een petitie tegen het samenwerkingsverband met Shell, die inmiddels zo’n 1400 keer is ondertekend. ‘Wij accepteren geen bedrijven die mensenrechten en inheemse rechten schenden en die ons naar een klimaatcatastrofe leiden,’ staat daarin.

Ook eisen de organisatoren meer transparantie over de banden van de universiteit met de fossiele industrie en een ‘autonome ruimte’ om het gesprek over zulke banden mogelijk te maken. Decolonize, decarbonate and democratise’ luidt de slogan van het protest. Oftewel: dekoloniseer, stop met fossiele brandstoffen en democratiseer.

Die leus verklaart ook waarom er zoveel verschillende initiatieven bij het protest zijn aangesloten. “We vechten voor dezelfde dingen,” aldus Bubbels. “We geloven dat de universiteit een democratische plek moet zijn. We vechten tegen de koloniale mentaliteit: de universiteit moet niet vallen voor het belang van de markt, maar nadenken over wat het instituut en de studenten nodig hebben.”

Een woordvoerder van de UvA liet maandagmiddag weten dat de universiteit niet werkt aan het bevorderen van het gebruik van fossiele brandstoffen en geen onderzoek doet naar fossiele brandstoffen. “In een brief in antwoord op een petitie is een uitgebreide toelichting gegeven over de samenwerking met andere universiteiten en partners naar manieren om de transitie naar andere bronnen van energie te versnellen. De samenwerking met externe partijen is altijd op onze voorwaarden, waarbij de academische vrijheid, onafhankelijkheid en integriteit nooit in het geding mogen zijn.”

Volgens de woordvoerder heeft de UvA aangegeven in gesprek te willen gaan over samenwerkingen met de fossiele industrie. Ook gaan ze op zoek naar een geschikte ruimte voor deze discussies. “De Academische Club is daar niet geschikt voor.”

Luister naar onze wekelijkse podcast Amsterdam wereldstad: