Eén op de vijf mensen heeft chronische pijn. Voor 85 procent van deze mensen gaat dit gepaard met een depressie en angsten. Dit geldt ook voor Michelle Kraaij (22). Lange tijd was zij zich niet bewust van haar onderliggende mentale pijn, tot ze vorig jaar met haar laatste sprankje hoop op verbetering naar Australië vertrok. "Het idee dat ik nooit zonder pijn kon leven, maakte me radeloos."
Al 13 jaar lang heeft Michelle chronische pijnklachten. In haar lies, heupen, buik en benen. Veel pijn. Verschillende therapeuten begonnen vol goede moed een traject met haar, om uiteindelijk te ontdekken waar zij al voor vreesde: niets helpt.
Op haar negende kwam Michelle ten val tijdens een voetbaltraining. Niet lang voor die val werd ze geopereerd aan een liesbreuk en kort daarna verwijderden ze haar blindedarm. Twee ingrepen, die samen met haar val op dat moment voor veel pijn in haar lichaam zorgden. Die pijn is nooit weggegaan.
Buiten de boot
Jaren verstreken en artsen konden na talloze onderzoeken de oorzaak van Michelles pijn niet ontdekken. Inmiddels weet Michelle dat er op dat moment misschien anders gehandeld had moeten worden. "De chronische lichamelijke pijn was een gevolg van mijn mentale pijn, maar dat wist ik toen nog niet."
Die mentale pijn kwam vermoedelijk voort uit haar jeugd, die niet altijd even makkelijk was. "Mijn ouders scheidden, er werd een dierbare ziek en daarnaast werd ik enorm gepest op school. Door mijn spontaan opkomende pijn moest ik vaak uitstappen en viel ik vaker buiten de boot. Daarnaast voetbalde ik, wat door de pijn soms moeilijk ging. Vriendinnetjes begrepen me niet en de trainer wist er geen raad mee. Vaak zat ik teleurgesteld op de bank. Die gebeurtenissen hadden veel impact op mij als kind."
De pijn bleef, en verschillende behandelingen volgden elkaar tevergeefs op. "De medische wereld kon mij niet helpen. Elke fysiotherapeut zag een uitdaging in mij. Ik deed altijd trouw wat artsen en therapeuten me opdroegen, maar er veranderde niks. Na twaalf verschillende fysiotherapeuten en vijftien artsen kreeg ik een paar jaar geleden te horen dat ik maar met mijn pijn moest leren leven. Ik verloor mijn vertrouwen in mezelf en de medische wereld."
Frustratie en woede
Frustratie, maar ook woede speelden op. "Ik was kwaad op de medische wereld. Waarom konden ze mij niet helpen? Inmiddels weet ik dat het niet alleen door de artsen komt: ik ben zelf ook schuldig. Ik ben grotendeels verantwoordelijk voor mijn eigen gedrag en mijn eigen pijn. Het is zonde dat ik daar niet eerder achter ben gekomen, maar ik ben blij dat ik het nu weet."
Om tot die conclusie te komen, moest Michelle eerst een dieptepunt bereiken. Dat gebeurde vorig jaar. "Heftige pijnaanvallen kwamen steeds vaker terug. Soms zo erg, dat ik niet meer kon staan of traplopen. Hierdoor nam mijn angst en wanhoop toe. Het idee dat ik nooit zonder pijn kon leven leek steeds meer waarheid te worden en maakte me radeloos."
Uit wanhoop vertrok Michelle in haar eentje naar Australië. "In Nederland had ik geen leven. Ik kon hier niet normaal functioneren. Voor mijn gevoel was reizen de enige uitweg om opnieuw mijn lichaam te kunnen vertrouwen en op eigen benen te staan. Ik zag er enorm tegenop en zag overal beren op de weg. Er is denk ik nog nooit iemand zó bang op reis gegaan. Ik huilde de hele vlucht, 38 uur lang."
Het masker moest af
Aangekomen in Australië hoopte Michelle dat het snel beter zou gaan, maar dat viel tegen. "In Nederland droeg ik altijd een masker voor de buitenwereld. Door de nare ervaringen uit mijn jeugd had ik mezelf wijs gemaakt dat ik nergens bij hoorde als ik pijn had, dus duwde ik mezelf altijd tot over het randje. Ik deed mee met sporten, surfen of spelletjes doen, terwijl ik enorme pijn had, om maar niet raar of gek gevonden te worden. Als ik thuiskwam was ik dan helemaal kapot en verdrietig."
Hoewel het Michelle in Nederland lukte dat masker op te houden, bleek dit in Australië nog niet zo makkelijk. "Ik had een kamergenootje waar ik dag en nacht mee samen was. Het is dan onmogelijk om constant te doen of er niks aan de hand is. Ik maakte me daar ontzettend druk om en was bang dat als ik mijn ware ik liet zien, mensen me raar of aanstellerig vonden. De situatie leverde me zo veel stress op, dat ik in twee weken vijf kilo afviel en bijna niet sliep."
Michelles kamergenootje zag haar elke avond huilen in bed. "Zij leerde mij kennen als iemand met pijn, frustratie en angst. Op een gegeven moment hield ik het masker niet meer vol en deed ik mijn masker af. Toen merkte ik dat ik ondanks mijn pijn, mee kon komen met de groep en dat mensen het helemaal niet raar of dom vonden.’
Voor het eerst in tijden ontspannen
Na dat besef ging het al snel beter. Daarnaast had Michelle in Australië geen verplichtingen, waardoor ook veel druk afnam. "Voor het eerst sinds hele lange tijd kon ik me ontspannen. Ik kon eindelijk echt mezelf zijn. Doordat de mentale druk afnam, verminderde mijn lichamelijke pijn ook op den duur."
In Australië leerde Michelle dat haar pijn niet alleen lichamelijk is, maar ook voortkomt uit de druk die zij zichzelf oplegt. "Veel vrienden in Nederland wisten niet waar ik mee kampte. Ik vertelde daar weinig over, omdat ik dacht dat ik dan een last was. Nu ik terug ben in Nederland weet ik dat ik kan praten over mijn pijn en luister ik naar mijn lichaam. Ik lees boeken en luister podcasts over hoe ik beter voor mezelf kan zorgen. Een tijdje geleden ontdekte ik 'Iceman' Wim Hof, dat heeft me ontzettend geholpen."
Elke dag een koude douche verlicht pijn, zowel in haar lichaam als in haar hoofd. "Ik zeg niet dat het een wondermiddel is, maar het komt wel in de buurt. Het laat me beseffen dat ik met stress kan omgaan en dat ik meer aan kan dan ik vooraf denk. Dat geldt eigenlijk voor het hele leven. Je kan zo veel meer dan je denkt."
Tegenwoordig gaat het een stuk beter met Michelle. Om volledig pijnvrij te worden heeft ze nog een lange weg te gaan, maar dat het de goede kant op gaat weet ze zeker. "Door zelf voor mijn lichaam te ontdekken wat ik nodig heb, geeft me zoveel energie. Het blijft confronterend als mensen zeggen dat ik gereserveerd ben of niks durf. Maar ik weet nu dat er ook een hoop mensen zijn die me wel accepteren zoals ik ben, en daar steek ik nu extra moeite in."
