René mishandelde zijn vrouw, nu helpt hij anderen met agressieproblemen  

Als René Haring (59) de deur opendoet, zien we een zelfverzekerde, vriendelijke man. "Ik heb het naar mijn zin, ik ben tevreden", antwoordt hij op de vraag hoe het met hem gaat. "Ik heb met niemand meer ruzie." Maar dat is lange tijd anders geweest.  

"Koffie?", vraagt hij vanuit de keuken in zijn appartement in Eindhoven, met weids uitzicht over de stad. Hij draagt een rode polo, met daarop de tekst: 'Agressie, en daarna?'. Het is de naam van zijn bedrijf, dat hij in 2016 oprichtte met als doel om andere plegers van huiselijk geweld te helpen. Hij geeft workshops, is ervaringsdeskundige en begeleidt praatgroepen voor daders van huiselijk geweld. "Ik wil mannen helpen om de cirkel van geweld te doorbreken."

Zelf heeft hij die cirkel inmiddels doorbroken, maar daar zijn een lange weg en veel ellende aan vooraf gegaan. Hij mishandelde zijn beide ex-partners en werd in 2013 veroordeeld voor het plegen van 'extreem huiselijk geweld'. Ook zijn (stief)kinderen waren slachtoffer. 

'Vervelend kind'

Tot zijn vijftigste speelden agressie en geweld altijd een grote rol in het leven van René. Dat begon al in zijn jeugd. "Ik was een vervelend kind, werd altijd gezegd. Ik kon moeilijk stilzitten en kreeg thuis vaak klappen. Op een gegeven moment zei mijn moeder tegen de maatschappelijk werkster dat haar handen pijn deden van het slaan. Ze kreeg toen het advies om voortaan een pantoffel of mattenklopper te gebruiken. En mijn vader had veel grotere handen. Die sloeg me, als het in zijn ogen nodig was, als een bolletje wol zo in de hoek." 

René wil de omstandigheden uit zijn jeugd niet als excuus gebruiken voor het plegen van huiselijk geweld. "Maar als je zelf altijd geslagen bent, weet je niet beter. Om in te zien waar mijn agressie vandaan komt, moet ik mezelf begrijpen en in de spiegel durven kijken. Als je nooit hebt geleerd dat praten beter is dan slaan, dan komt dat ergens vandaan."

Toen hij op een school voor moeilijk opvoedbare kinderen in Den Haag werd geplaatst, werd hij gepest met zijn achternaam: Haring. "Daar leerde ik dat ik agressie kon inzetten om het pesten te stoppen." Hij ging altijd de confrontatie aan, vertelt hij. "Ik wilde altijd laten zien dat ik niet bang was. Dan liep ik op iemand af en kwam zo dichtbij dat onze neuzen elkaar raakten. En dan riep ik: wat is er aan de hand, wat moet je?"  

Vaak liep de ander dan weg. "Ze hielden daarna hun mond, dus ik merkte dat het werkte. En als er iemand was die wél de confrontatie aanging, dan was het ook goed. Ik kon goed vechten." Zelf liep René nooit weg. "Weglopen was voor watjes, dacht ik." 

Duizenden redenen om kwaad te worden

Toen René ouder werd, ging hij op dezelfde voet verder. "Ik gebruikte mijn agressie als wapen, zette het in als het nodig was. En er waren duizenden redenen waarom ik kwaad kon worden. Ik was onhandelbaar, autoritair, arrogant. Ik begrijp heel goed dat mensen moeite met mij hadden." 

Dat ziet René nu, maar dat inzicht had hij op het moment zelf niet. "Ik had het helemaal niet door. Mijn agressieve houding was een leefstijl. Ik werd er ook zelden op aangesproken, waarschijnlijk omdat mensen dat niet durfden. En als ik er al op aangesproken werd, dan ontkende ik het en ging ik in verweer. Het lag nooit aan mij, zo dacht ik toen." 

Dominant

Toen René een relatie kreeg, was die doordrenkt van agressie. "Mijn eerste ex-vrouw en ik waren beiden heel dominant, dat botste enorm. We kregen twee kinderen, van wie één met veel medische zorg, er waren vaak geldzorgen." 

Dat alles leidde ertoe dat het regelmatig uit de hand liep. "Als je iemand in het gezicht slaat, dan zie je blauwe plekken. Dus deed ik dingen die minder opvielen. Ik heb haar mishandeld, zowel fysiek als mentaal." 

Rozengeur en maneschijn

Desondanks bleven René en zijn eerste vrouw 15 jaar bij elkaar. Tot René een nieuwe partner vond. Ze trouwden en kregen samen een zoon. "In het begin was alles rozengeur en maneschijn." Maar dat veranderde. "We werden een samengesteld gezin, we hadden regelmatig discussies over de regels rond de opvoeding en ik had veel stress door mijn werk." 

Schelden en tieren

René verviel weer in zijn oude patroon van geweld. "Als ik iets vroeg, deed ik dat twee keer op een normale manier. Als ik dan niet het gewenste antwoord of resultaat kreeg, werd ik boos. Dan ging ik schelden en tieren, trok ik de kinderen aan hun arm mee door het huis. Ik heb ze ook geslagen en geschopt", vertelt hij. 

Ook zijn inmiddels ex-vrouw moest het regelmatig ontgelden. "Op een avond, nadat we terug waren gekomen van een carnavalsfeest, was ik zo boos dat ik een kastdeur, waar zij voor stond, helemaal kort en klein heb geslagen."

Daar schrok hij zelf zodanig van, dat hij zich meldde bij de politie. "Ik vroeg of ze me vast konden zetten, omdat ik een gevaar was voor mezelf en mijn partner. Ze vroegen of ik mijn vrouw iets had aangedaan, maar dat was op dat moment niet het geval. En dus lieten ze me weer gaan. Ik kreeg het nummer van de Stichting Korrelatie en dat was het." 

Veilig thuis

Uiteindelijk kwam René terecht bij het Steunpunt Huiselijk Geweld, dat tegenwoordig Veilig Thuis heet. "Daar kreeg ik twee gesprekken, maar ik vertrouwde de hulpverlener niet, het voelde niet open en transparant. Tijdens het tweede gesprek ben ik weggelopen en ik ben nooit meer teruggekomen." 

Wel sloot hij zich aan bij een mannenpraatgroep. "Daar heb ik geleerd dat ik iets aan mijn agressie kon doen, dat het mogelijk is om te veranderen. Ik leerde wat coping-gedrag is, wat voor dingen mijn agressie triggerden." Een goede eerste stap, zegt hij. "Maar het kon niet voorkomen dat het alsnog helemaal fout ging."

'Tot ze niet meer bewoog'

In juni 2013 is de situatie bij René thuis 'extreem geëxplodeerd'. "Er was een aanleiding waardoor ik heel erg kwaad werd. Het beest in mij ging helemaal los. Ik heb mijn ex-vrouw alle kanten op gesmeten. Ik ben doorgegaan tot ze niet meer bewoog." Hij wil niet in details treden. "Er was sprake van extreem huiselijk geweld. Ik heb haar dusdanig mishandeld dat het levensbedreigend had kunnen zijn." 

De volgende dag deed zijn ex-vrouw melding bij de politie. Een half uur later stonden meerdere agenten op de stoep. "Ze hadden een stormram bij zich en riepen dat ik de deur open moest doen. Ze bonkten op de ramen en riepen tegen ons zoontje, dat thuis was, dat hij voor het raam moest komen staan." 

"Ik moest naar buiten komen, maar wilde niet met de agenten mee als er geen opvang zou worden geregeld voor mijn zoon. Uiteindelijk is er een grote vechtpartij geweest en ben ik in de voortuin overmeesterd." 

In de cel

René belandde in de cel, waar hij een paar dagen werd vastgehouden. "Ik vond het verschrikkelijk dat mijn zoontje dit had moeten zien." Uiteindelijk mocht hij zijn proces in vrijheid afwachten. De rechter veroordeelde hem tot 2 jaar forensische behandeling in een ggz-instelling. Ook kreeg hij een voorwaardelijke straf: als hij zich tijdens de behandeling niet voldoende zou inzetten, moest hij drie maanden de cel in. 

Na een paar maanden kon hij beginnen met zijn behandeling. "Ik leerde daar dat ik naar mezelf en mijn eigen gedrag moest kijken. Dat weglopen niet voor watjes is, maar dat weglopen juist wijsheid is. Ik heb een signaleringsplan over mezelf moeten schrijven. Daarin staat wat voor mij triggers zijn om kwaad te worden, hoe ik die zelf kan herkennen en hoe ik daarmee om moet gaan. Maar ook wat mijn omgeving kan doen om mij daarin te helpen. Ik zie het als een soort gebruiksaanwijzing van mezelf." 

Theorie versus praktijk

Na twee jaar was zijn behandeling voorbij. "Ik had heel veel over mezelf geleerd, maar dat was de theorie. In de praktijk was het een stuk moeilijker. Ik kwam erachter dat ik in veel situaties wel wist dat ik weg moest lopen, maar het niet deed. Het werd een gevecht met mezelf, ik moest constant blijven nadenken." 

René besefte al snel dat hij het niet in zijn eentje kon. "Maar mijn behandeling was afgelopen en ik kon eigenlijk nergens meer terecht." Hij besloot in 2016 een lotgenotengroep te starten voor daders en slachtoffers van huiselijk geweld. "Ik had een artikel geplaatst in een plaatselijke krant en er kwamen een paar mensen langs. Na een paar keer ontstond er een groepje."

'Agressieprobleem is chronisch'

René heeft er veel aan gehad, vertelt hij. "We deelden ervaringen, wisselden tips uit. Vertelden over methodes die werken, en wat niet. Maar soms was het ook gewoon fijn om even te kunnen vertellen dat ik een kutweek had gehad, en meer niet."

René vergelijkt agressieproblematiek met een verslaving. "Het is chronisch. Net als een drugs- of alcoholverslaving. Die heb je levenlang. Je kunt tien jaar lang clean zijn, maar er hoeft maar één incident te zijn en je bent weer terug bij af. Dus ik zal hier levenslang aan moeten blijven werken." 

Lotgenotengroepen

Voor mensen met een alcoholverslaving bestaat de AA, een zelfhulpgroep van (ex-)drinkers die wekelijks of vaker bij elkaar komen en elkaar ondersteunen om hun alcoholproblemen te overwinnen. Voor mensen met een agressieprobleem bestond dat lange tijd niet.

Daar heeft René verandering in gebracht. "Er zijn nu in het hele land tien lotgenotengroepen waar (ex-)daders van huiselijk geweld bij elkaar kunnen komen. Als het aan mij ligt, worden dat er nog veel meer."  

'Drempel moet weg'

Waarom dat belangrijk is? "Huiselijk geweld moet uit de taboesfeer. Daders van huiselijk geweld moeten erover kunnen praten, zonder dat ze meteen in het strafrecht belanden. Die drempel moet weg. Toen ik me bij de politie meldde, werd ik daar niet geholpen. Met deze groepen hoop ik een veilige plek te bieden aan mensen om over hun agressie te praten en er wat aan te doen. Je bent vaak een stuk sneller geneigd om eerlijk te zijn tegen iemand die hetzelfde heeft meegemaakt. En erover praten helpt om een oplossing te vinden." 

Hij roept iedereen die een agressieprobleem heeft dan ook op om hulp te zoeken. "Verandering is mogelijk, maar je kunt het niet alleen. Zoek professionele hulp of meld je bij een van de lotgenotengroepen. En als je er niet uitkomt: bel mij." 

Alles verloren

Zelf kijkt René met 'heel veel spijt' terug op wat hij heeft gedaan. "Ik heb mijn meest dierbaren heel lang heel veel pijn gedaan, terwijl zij alles waren wat ik had. Daarmee ben ik alles verloren, en heb ik ook mijn eigen leven verwoest." 

Inmiddels heeft René zijn leven weer op de rit. Hij heeft een fijn appartement, de 16-jarige zoon van hem en zijn tweede ex-vrouw woont bij hem. Hij heeft weer een goede band met zijn tweede ex-vrouw. "Ik heb mijn excuses aangeboden en we hebben veel met elkaar gepraat. Ze weet waar ik mee bezig ben en steunt dat. De cirkel van geweld is doorbroken. Sinds negen jaar ben ik agressievrij. Ik durf met 200 procent zekerheid te zeggen dat ik nooit meer huiselijk geweld zal plegen."