Gelijkgerichtheid stimuleert Juiste Zorg op de Juiste Plek

SiRM werkte concrete aanbevelingen uit voor het veld om gelijkgerichtheid en Juiste Zorg op de Juiste Plek te bevorderen. Belangrijkste aanbevelingen zijn om te erkennen dat besturen een vak is, om nauw samen te werken als RvB en MSB en een gedeeld aannamebeleid te hanteren, om heldere en concrete keuzes te maken die niet vrijblijvend zijn en deze vast te leggen in gedeelde procedures, richtlijnen en protocollen, om rekening te houden met financiële prikkels en hier transparant over te zijn en om gedeelde waarden expliciet te maken en met leiderschap het voorbeeld hierin te geven. Veel van deze aanbevelingen zijn relatief eenvoudig in te voeren voor bestuurders van ziekenhuizen en MSB’s, en resulteren in een aanzienlijke toename van gelijkgerichtheid en doeltreffendheid van bestuur.

Velen stellen dat gelijkgerichtheid nodig is om Juiste Zorg op de Juiste Plek te realiseren. Het begrip gelijkgerichtheid is lastig te vatten en wordt door mensen wisselend geïnterpreteerd. We stellen voor om de volgende definitie te gebruiken: “Partijen bepalen samen wat er moet gebeuren om patiënten de Juiste Zorg op de Juiste Plek te bieden, hoe zij dit organiseren, wie wat gaat doen en wie er op welke manier voor gaat betalen.” Partijen zijn hierbij in eerste instantie de Raad van Bestuur (RvB) van het ziekenhuis, medisch specialisten (vrijgevestigd en in loondienst) en het Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB) als ook de Vereniging Medisch Specialisten in Dienstverband (VMSD) / Vereniging Medische Staf (VMS). Daarnaast zijn uiteraard ook de patiënt, verpleegkundige, eerstelijns zorgprofessional, thuiszorg, gemeente, GGZ- en VVT-instellingen, zorgverzekeraar, zorgkantoor en andere partijen belangrijk.

Een ziekenhuis bestaat zelf uit vele, vaak verweven, onderdelen en is zeer heterogeen. Bovendien zijn er veel stakeholders betrokken bij het realiseren van gelijkgerichtheid voor Juiste Zorg op de Juiste Plek. Het realiseren van algehele gelijkgerichtheid is dus buitengewoon lastig, zo niet onmogelijk. Toch kunnen we aanbevelingen destilleren uit onze gesprekken met bijna vijftig mensen:

• Erken dat besturen een vak is en dat daarbij een duidelijk mandaat hoort. Besturen is bovendien een waardevol onderdeel van de mogelijke loopbaan van een medisch specialist; het is een professie en geen corvee.
• Werk nauw samen als RvB en MSB+ (inclusief VMSD en VMS): organiseer gezamenlijke vergaderingen.
• Hanteer een gedeeld aannamebeleid waarbij RvB en MSB elkaar zwaarwegende adviezen kunnen geven over personele invulling van kernrollen. Ook samenwerkende ziekenhuizen zouden samen de betrokken medisch specialisten in dienst kunnen nemen of toe kunnen laten treden als vrijgevestigden.
• Maak heldere en concrete keuzes die niet vrijblijvend zijn: spreek elkaar meer aan op het nakomen van afspraken in de zorg.
• Leg keuzes vast in gedeelde procedures, richtlijnen en protocollen, en verschaf tijdige informatie om de voortgang van veranderingen te monitoren.
• Houd rekening met de financiële prikkels. Deze bepalen grotendeels het succes van initiatieven voor Juiste Zorg op de Juiste Plek. Wees transparant over de financiële verdeelmodellen zodat partijen meer gelijkgericht kunnen werken.
• Geef met leiderschap het voorbeeld voor gedeelde waarden en maak deze expliciet.

Onze aanbevelingen volgen uit semigestructureerde gesprekken met bijna vijftig mensen die de afgelopen jaren hebben gewerkt aan het realiseren van gelijkgerichtheid in het kader van Zorg op de Juiste Plek. Voor de analyse gebruikten we het 7S model (shared values, strategy, structure, systems, staff, skills en style).

We hebben voorbeelden ingedeeld naar vijf thema’s die allemaal met Juiste Zorg op de Juiste Plek te maken hebben: concentratie van laag complexe / hoog volume zorg, concentratie van hoog complexe / laag volume zorg, leveren van gepaste zorg, verplaatsing van zorg naar de patiënt thuis en verplaatsing van zorg naar de eerste lijn.